«Вялікі ляжачы камень»: што не так са статыстыкай Рамана Галоўчанкі
У чэрвені спаўняецца 10 гадоў з дня падпісання Лукашэнкам указа аб дзейнасці індустрыяльнага парку «Вялікі Камень». Нядаўна туды наведаўся прэм'ер-міністр Беларусі і намаляваў вясёлкавую будучыню гэтай асаблівай эканамічнай зоны. Няўжо ў працы праекта нарэшце здарыўся прарыў? «Салідарнасць» разабрала цытаты Рамана Галоўчанкі.
«Інвестыцыі ўжо набліжаюцца да мільярда долараў»
Прэм'ер даў зразумець, што «пачатковы этап» развіцця «Вялікага каменя», на якім трэба было «павышаць яго пазнавальнасць і прыцягваць інвестыцыі», ужо пройдзены. І заявіў, што нібыта «інвестыцыі ўжо набліжаюцца да мільярда долараў».
Выказванне прагучала так, нібы за апошні час у гэтым пытанні здарыўся прарыў. На самай справе ўсе гэтыя сцвярджэнні мала адпавядаюць рэчаіснасці.
Па-першае, да мільярда яшчэ далёка. У траўні 2023 года паведамлялася, што аб'ём фактычных укладанняў парку перавысіў $830 млн.
Па-другое, ён даволі даўно перастаў расці прыкметнымі тэмпамі. Паводле звестак Белстата, за мінулы год прамыя замежныя інвестыцыі на чыстай аснове склалі няшчасныя $28,7 млн (у 2022-м было яшчэ горш – $14,4 млн).
Глядзіце таксама
«Нейкіх праблем з прыцягненнем сюды кампаній-рэзідэнтаў няма»
Пра неадэкватнасць гэтага сцвярджэння сведчыць інфармацыя вышэй: інвестыцыі ў індустрыяльны парк паступаюць у гадзіну па чайнай лыжцы. У чым няма нічога дзіўнага з улікам саўдзелу рэжыму ў ваеннай агрэсіі супраць Украіны і ўведзеных заходніх санкцый.
«Паказальная лічба — дзяржаўны бюджэт склаў усяго каля 4% ад агульнай колькасці ўкладзеных сродкаў у развіццё “Вялікага каменя”. Гэтыя інвестыцыі ўжо шматкроць акупіліся».
Калі б гэта адпавядала рэальнасці, то ўсіх чыноўнікаў, якія маюць дачыненне да развіцця індустрыяльнага парку, варта было б узнагародзіць ордэнамі. Галоўчанка не можа не ўсведамляць, што адкрыта маніпулюе лічбамі.
Калі фактычныя інвестыцыі складаюць каля $800 млн, то хто ж гэтыя багаценькія Бураціны, якія рызыкнулі ўкласціся ў Беларусь? Чаму ад нас хаваюць імёны гэтых інвестараў-герояў?
А таму што сапраўды буйных па сусветных мерках замежных інвестараў няма. З названай сумы каля $300 млн выдаткавала «кампанія па развіцці парку». Сярод заснавальнікаў якой... Рэспубліка Беларусь. Хай не наўпрост, але асноўны спонсар «Вялікага каменя» — дзяржаўны бюджэт.
Глядзіце таксама
«Парк з'яўляецца апорнай кропкай прамысловага развіцця ініцыятывы “Адзін пояс, адзін шлях”»
Пералічым апошнія «поспехі» гэтай «апорнай кропкі». Паводле звестак Белстата, чысты прыбытак «Вялікага каменя» за 2023 год — 69,2 млн беларускіх рублёў. Сальда знешняга гандлю — мінус $112,7 млн.
* * *
Парадаксальным чынам можна часткова пагадзіцца толькі з гэтым выказваннем Галоўчанкі: «нідзе ў Еўропе такіх умоў вядзення бізнесу яны (інвестары – С.) не атрымаюць».
Міністэрства эканомікі не проста так піша пра «беспрэцэдэнтны аб'ём ільгот і прэферэнцый, прапанаваных індустрыяльным паркам»: рэзідэнтаў вызвалілі ад падатку на прыбытак на 10 гадоў з моманту атрымання прыбытку, пры адсутнасці падаткаў на зямлю і нерухомасць.
Але нават пры такіх умовах улады здолелі зрабіць так, што ў сённяшнюю лукашэнкаўскую Беларусь адэкватныя інвестары ісці не гатовыя.
Парк «Вялікі Камень» стаў грандыёзным фіяска. Сорамна сказаць: 9 гадоў таму Аляксандр Лукашэнка запэўніваў, што ў яго будзе інвеставана $30 млрд, а экспарт будзе складаць $50 мільярдаў (у рэальнасці 135,8 мільёнаў за 2023 год).
Не толькі Галоўчанка (ён, дарэчы, нават не пачырванеў, распавядаючы пра «поспехі»), але і іншым «эканамістам» ад улады застаецца толькі спрабаваць увесці навакольных у зман.
Напрыклад, на сайце індустрыяльнага парку не саромеюцца трымаць даўно састарэлую інфармацыю аб тым, што «два найбуйнейшых транс'еўрапейскіх чыгуначных транспартных калідора забяспечваюць выдатныя сувязі з Еўропай і Расіяй, а таксама з Балтыйскім і Чорным морамі».
Увогуле, парк якраз пераназываць у «Вялікі ляжачы Камень»…