Эдуард Бабарыка: Турма — трэніровачны лагер, які дазваляе набыць сябе з нуля

«Турма можа быць месцам, якое крадзе жыццё, а можа стаць унікальнай магчымасцю для самаразвіцця. Дарэчы, гэта справядліва для любой жыццёвай сітуацыі: мы бачым тое, што жадаем бачыць», — разважае Эдуард Бабарыка.

Сын прэтэндэнта на прэзідэнцкую пасаду, які знаходзіцца ў СІЗА з 18 чэрвеня 2020 года, адказаў на пытанні сваіх паплечнікаў, піша «Народная Воля».

Нагадаем, што Эдуард Бабарыка займаўся бізнесам, быў заснавальнікам некалькіх краўдфандынгавых пляцовак. Кіраваў перадвыбарным штабам Віктара Бабарыкі на прэзідэнцкіх выбарах. Яго затрымалі разам з бацькам у адзін дзень.

Эдуард Бабарыка праходзіць абвінавачаным па дзвюх крымінальных справах паралельна. Зараз ён знайшоў магчымасць адказаць на некаторыя пытанні, якія яму перадалі ў СІЗА…

— Эдуард, хто вас натхняў у дзяцінстве і юнацтве?

— Адказ рызыкуе расцягнуцца на шмат старонак. У дзяцінстве найбольш яскравы літаратурны след пакінулі героі Джэка Лондана. Найцяжэйшыя выклікі, пераадоленне сябе, барацьба да самага канца. А вобраз Марціна Ідэна наогул надоўга замацаваўся ў маім падлеткавым уяўленні.

З таго часу спіс прыкметна павялічыўся, ахапіўшы мноства твораў, гістарычных эпох, прафесійных галін. Безумоўна, гаворка ідзе і пра людзей, якіх я ведаю асабіста. Не думаю, што змагу скласці шорт-ліст, не ахвяраваўшы прыгажосцю аб'ёму.

Адной з найбольш яскравых гістарычных крыніц натхнення для мяне выступае Эпоха Асветніцтва з яе выдатнымі і смелымі мыслярамі і навукоўцамі, якія служылі праўдзе і асвятлялі свет ведамі.

— Што вам дапамагае трымацца ў СІЗА?

— Уся таямніца ў сэнсах, якія я знаходжу ў сваім бестэрміновым зняволенні. Турма можа быць месцам, якое крадзе жыццё, а можа стаць унікальнай магчымасцю для самаразвіцця. Прычым у абодвух выпадках турэмная камера будзе заставацца маленькім пустым пакоем, ізаляваным ад знешняга свету. Дарэчы, гэта справядліва для любой жыццёвай сітуацыі: мы бачым тое, што жадаем бачыць.

Апошнія два гады сталі самым інтэнсіўным перыядам з пункту гледжання стварэння сябе на ўсіх узроўнях: фізічным, інтэлектуальным, эмацыйным, маральным.

— Якія думкі ўзнікаюць пра справядлівасць усяго таго, што адбываецца? Ці ёсць яна ўвогуле?

— Думкі аб справядлівасці... Шчыра кажучы, я не вельмі люблю гэты тэрмін.

Па-першае, таму, што гэты тэрмін вельмі шырокі. Гэта пра справядлівы абмен «ты — мне, я — табе»? Або пра гонар і адплату «вока за вока»? Ці пра справядлівае размеркаванне «мы дзялілі апельсін»?

Па-другое, справядлівасць — гэта заўсёды пра суб'ектыўную ацэнку сітуацыі кожнага з бакоў. А гэта тоіць у сабе небяспеку.

Прывяду просты прыклад. Адбыўся канфлікт. «Умоўная ахвяра» заўсёды перабольшвае атрыманы ўрон, а «ўмоўны крыўдзіцель» гэты ўрон заўсёды прымяншае. Гэта псіхалагічны факт. Ахвяра безумоўна жадае аднавіць сваю суб'ектыўную справядлівасць, наносячы зваротны ўдар, які іншым бокам будзе ўспрыняты як неадпаведны і залішні. Ахвяра і крыўдзіцель мяняюцца месцамі. Запускаецца спіраль гвалту, якая праз некалькі ітэрацый будзе мець катастрафічныя наступствы. Вось вам і «справядлівасць». Небяспечна.

Тэорыя гульняў, якая займаецца ў тым ліку падобнымі «задачамі», пераканаўча даказвае, што найболей устойлівая і эфектыўная стратэгія павінна складацца з магчымасці «даравання», якое раздзірае тое самае замкнёнае кола са зваротных удараў. «Дараванне» і прынцып «не рабі іншаму таго, чаго не хочаш, каб рабілі табе» дазваляе выбудаваць больш здаровыя і стваральныя адносіны, чым сляпое прытрымліванне ўнутранага пачуцця справядлівасці.

— Турэмнае жыццё — таксама жыццё, у ім ёсць свае змены. Якія падзеі гэтых двух гадоў сталі для вас найважнейшымі?

— Не магу вылучыць нешта канкрэтнае. За апошнія больш чым два гады я прарабіў велізарны шлях ад абсалютнай пустаты да дзіўнага сусвету, багатага на магчымасці. Гэта мноства маленькіх крокаў, якія эвалюцыйна дапаўняюць адзін аднаго. Кожны новы дзень дзівіць новымі магчымасцямі.

— Якая ваша філасофія аднаго дня? Падзяліцеся асноўнымі думкамі, каб можна было адчуць ваш дзень у камеры.

— «Філасофія дня» ў камеры або ў вялікім свеце нічым не адрозніваецца. Гэта заўсёды пра выбар — паляжаць ці ўстаць, паддацца слабасці або пераадолець сябе. Гэта заўсёды пра ўзровень усвядомленасці — жыць на аўтамаце, «інертна» або пражываць кожную секунду ва ўсёй яе пышнасці.

Гэта заўсёды пра асэнсаванасць — тупа існаваць або адшукваць унікальныя для сябе сэнсы ў кожным канкрэтным моманце. Гэта заўсёды пра адносіны з людзьмі — спрабаваць падпарадкаваць або перарабіць ці дапамагаць іншым у раскрыцці іх патэнцыялу, радуючыся ўнікальнасці кожнага з нас.

Гэта заўсёды пра магчымасці — не заўважаць іх або бачыць бясконцую перспектыву развіцця і стварэння.

Сапраўды, турэмная камера, пад вызначаным пунктам гледжання, здаецца спрошчанай версіяй вялікага свету, бо абараняе ад бясконцай колькасці раздражняльнікаў, якія адцягваюць нас ад сябе і самога жыцця.

Гэта своеасаблівы трэніровачны лагер, які дазваляе набыць сябе і сваё жыццё з нуля.

— Вы займаецеся ёгай у камеры. Што новага даведаліся пра сябе?

— Напрыклад, што ступні сінеюць з-за адтоку крыві, калі доўга сядзець у позе лотаса.

Калі сур’ёзна, то ёга для мяне — гэта ў першую чаргу пра развіццё гнуткасці, статычнай цягавітасці, пачуццё балансу.

Па-другое — пра спакой розуму і трэніроўку ўвагі. І я вельмі далёкі ад метафізікі, якую часта ўвязваюць з практыкай ёгі. У іншыя сусветы не адлятаю.

На мой погляд, ёга не з'яўляецца панацэяй ні для цела, ні для розуму, хаця са сваімі задачамі спраўляецца эфектыўна.

— З якім літаратурным героем вы сябе асацыіруеце? І чаму?

— Калі напраўду, то ні з якім. Жыццё кожнага чалавека, яго асоба з’яўляюцца абсалютна ўнікальнымі феноменамі. Я — гэта я, вы — гэта вы. Я не магу асацыіраваць сябе ні з кім, бо любое параўнанне акажацца бясконца далёкім ад таго, кім я з'яўляюся ў рэчаіснасці. Ды і карысці ад гэтага не вельмі шмат. Мне падабаецца думаць, што кожны з нас уласнымі ўчынкамі піша сваю непаўторную гісторыю, героем якой з'яўляецца.