Бялок герпесвіруса звязалі з развіццём дэпрэсіі

Японскія навукоўцы паказалі, што інфекцыя вірусам герпесу шостага тыпу можа быць звязаная з развіццём вялікага дэпрэсіўнага разладу. Аднак для развіцця захворвання важны вірусны бялок, які сінтэзуецца толькі ў пэўным тыпе клетак нервовай тканіны. Наяўнасць антыцелаў на гэты бялок можа служыць маркерам рызыкі развіцця дэпрэсіі, як прадэманстравалі аўтары артыкула, апублікаванага у часопісе з адкрытым доступам iScience.

Сямейства герпесвірусаў вельмі шырокае і ўключае ў сябе восем розных тыпаў, якія могуць выклікаць інфекцыі ў чалавека. Акрамя віруса простага герпесу (вінаватага ў «прастудзе» на вуснах), туды ўваходзяць і анкагены ўзбуджальнік саркомы Капошы, і цытамегалавірус, і вірус Эпштэйна — Бара.
Асаблівасць гэтай групы вірусаў — у здольнасці доўга знаходзіцца ў латэнтнай фазе інфекцыі, ніяк сябе не выяўляючы. У тым ліку з гэтай прычыны мноства людзей становяцца бессімптомнымі носьбітамі аднаго або некалькіх герпесвірусаў. Штуршком да абвастрэння інфекцыі і развіцця хваробы можа стаць як стрэсавая сітуацыя, так і сур'ёзнае паслабленне імунітэту ў выніку ВІЧ-інфекцыі або прыёму адпаведных прэпаратаў пасля перасадкі органаў.
У спіс хвароб, якія можа правакаваць інфекцыя герпесвірусаў (HHV), у апошні час уключаюць і нервовыя засмучэнні. Да прыкладу, з нервовай тканінай звязаны вірусы тыпу 6A і 6B. Апошні звычайна выклікае псеўдакраснуху ў дзяцей, аднак пасмяротныя даследаванні мозгу людзей, якія пры жыцці пакутавалі ад вялікага дэпрэсіўнага або біпалярнага засмучэння, паказалі, што захворванне можа быць звязана з прысутнасцю віруснай ДНК HHV-6B і вірус-індукаваным запаленнем у некаторых аддзелах мозгу.
Паводле здагадкі навукоўцаў з Універсітэцкай медыцынскай школы Джыкей пад кіраўніцтвам Кажухіра Конда (Kazuhiro Kondo), першапачаткова вірус HHV-6B трапляе ў органы дыхання (герпесвірусы перадаюцца ў тым ліку паветрана-кропельным шляхам), а адтуль пранікае ў астрацыты (разнавіднасць імунных клетак) нюхальных цыбулін, непасрэдна звязаных з мозгам. У цыбулінах вірус звычайна і затрымоўваецца, уступаючы ў латэнтную фазу інфекцыі.
Навукоўцы ідэнтыфікавалі адзін з бялкоў латэнтнай фазы (SITH-1), сінтэз якога апынуўся звязаны менавіта з астрацытамі, і экспресавалі яго ў нюхальных цыбулінах мышэй. Аказалася, што ў эксперыментальных жывёл зменшыўся аб'ём цыбулін, а ў тэсце з падвешваннем за хвост яны часцей заставаліся нерухомымі, што паказвае на прыкметы дэпрэсіі. Пры гэтым антыдэпрэсанты знізілі дэпрэсіўныя сімптомы ў гэтай групе мышэй.
Аналіз тканін мозгу эксперыментальных жывёл паказаў, што ў іх быў зніжаны ўзровень нейрагенеза ў гіпакампе і павышаны ўзровень гармонаў гіпаталама-гіпафізарнай восі, у прыватнасці, карцікаліберына. Доўгае ўздзеянне гэтага гармона на цэнтральную нервовую сістэму прыводзіць да развіцця хранічнай трывогі, засмучэнняў сну і апетыту. Па ўсёй бачнасці, сувязь віруса і дэпрэсіі ў мышэй заключаецца ў разбурэнні нюхальных цыбулін і апасродкаванай актывацыі гіпаталама-гіпафізарнай восі, заключылі даследнікі. Прыкмет запалення ў нервовай тканіны яны не выявілі.
У клетках вірусны бялок SITH-1 узаемадзейнічае з бялком CAML, запускаючы ўнутрыклетачны ток кальцыя, што прыводзіць да запуску праграмы клеткавага самагубства. Каб пацвердзіць гіпотэзу пра сувязь SITH-1 і дэпрэсіі на людзях, даследчыкі праверылі наяўнасць антыцелаў на комплекс SITH-1-CAML ў групе пацыентаў з дыягнаставаны вялікім дэпрэсіўным засмучэннем (84 чалавекі) і ў кантрольнай групе людзей без псіхіятрычных дыягназаў (82 чалавекі).
У першай групе антыцелы на комплекс выявіліся ў 80 адсоткаў удзельнікаў, а ў другой — толькі ў 25 адсоткаў. Аднак даследчыкі таксама выявілі станоўчую карэляцыю тытра антыцелаў з колькасцю балаў па шкале Бека ў кантрольнай групе. Антыцелаў было больш у здаровых людзей з некаторымі сімптомамі дэпрэсіі (4-10 балаў), чым у людзей без сімптомаў (менш трох балаў). Пры гэтым па тытры антыцелаў на сам герпесвірусов групы не адрозніваліся. Такім чынам, аўтары працы заключылі, што наяўнасць антыцелаў на бялок герпесвірусов ў чалавека можа быць звязана з павышаным рызыкай развіцця дэпрэсіі.
Паводле nplus1.ru