Шрайбман: Беларусь становіцца ўсё бліжэй і бліжэй да сітуацыі ў Абхазіі

Лукашэнка 10 красавіка нечакана і незапланавана паляцеў у Расію. 11 красавіка павінна адбыцца яго сустрэча з Пуціным. Палітычны аналітык, запрошаны эксперт Берлінскага цэнтра Карнегі Арцём Шрайбман на канале Carnegie Politika разважае, чаму так часта сустракаюцца два дыктатары і што іх звязвае разам.

— Беларусь усё бліжэй і бліжэй да сітуацыі ў Абхазіі, дзе ёсць нават нейкая ўнутраная палітыка, нейкая канкурэнцыя кланаў, кандыдатаў, нават нейкія выбары адбываюцца, але ўсе разумеюць, што любы кандыдат, які прыйшоў, будзе прарасійскім па вызначэнні, — аналізуе ступень залежнасці Беларусі ад Расіі Арцём Шрайбман.

— Мяркую, што ў сённяшняй наменклатурнай беларускай палітыцы не засталося нікога накшталт нябожчыка Макея, хто хаця б успрымаўся як чалавек з альтэрнатыўнымі або латэнтна-антырасійскімі поглядамі.

Там сёння альбо кан'юнктуршчыкі, якія будуць прарасійскімі, улічваючы кан'юнктуру, проста таму што гэта самы просты фармат захавання сваёй улады ў цяперашняй Беларусі.

Альбо гэта ідэалагічна верныя прыхільнікі «рускага свету» і ўсёй расійскай ідэалогіі, у тым ліку рэваншызму, накшталт Карпянкова і іншых сілавікоў. Усе гэтыя і кан'юнктуршчыкі, і ястрабы, і сілавікі цалкам камфортныя для Расіі ў сітуацыі настолькі сур'ёзнай залежнасці.

А чым больш залежнасці, тым больш такіх яе праяў, як тая ж ядзерная зброя, якую прыбраць вельмі складана.

Тым не менш адносіны двух дыктатараў, на думку аналітыка, пад ціскам знешніх абставінаў вымушаныя былі стаць гранічна давернымі, нягледзячы на бачныя рознагалоссі ў мінулым.

— На мой погляд, асабістыя стасункі Пуціна і Лукашэнкі сёння перажываюць, магчыма, вышэйшую кропку за апошняе дзесяцігоддзе.

Справа ў тым, што Пуцін цяпер відавочна сфакусаваны на ўкраінскім кірунку, які стаў для яго проксі вайны з Захадам.

Патрабавальнасць да Беларусі, магчыма, часова, але панізілася. Здавалася б, Масква можа спакойна выкруціць рукі Лукашэнкі і прымусіць яго падпісаць, напрыклад, адзіную валюту ці сапраўды паглыбіць інтэграцыю ў Саюзнай дзяржаве, не кажу ўжо пра нейкія іншыя формы інтэграцыі, накшталт уступлення ў вайну.

Тым не менш нічога гэтага не адбываецца, а плынь падтрымкі Лукашэнкі ідзе. У яго няма асаблівых праблем з атрыманнем усіх тых субсідый, пра якія ён просіць і за якія раней ад яго маглі запатрабаваць пэўных саступак.

Я не бачу прыкмет нейкага канфлікту або вострай спрэчкі паміж кіраўнікамі. Бачу, што з Лукашэнкам Пуцін сустракаецца часцей, чым з большасцю расійскіх чыноўнікаў. Там, мабыць, няма такога высокапастаўленага чыноўніка, які б меў такія ж працяглыя і рэгулярныя аўдыенцыі ў Пуціна, шматгадзінныя сесіі зносін у гарах, на лыжах, на яхтах і г.д.

Таму нягледзячы на тое, што Беларусь не здае нейкія незваротныя кавалкі свайго суверэнітэту, Пуцін працягвае задавальняць просьбы Лукашэнкі па крэдытах, растэрміноўках, цэнніку на газ, субсідыям на нафту, зніжках на тую ж лагістыку.

Відавочна, у сітуацыі, калі Пуцін максімальна адчувае сябе гэтай абложанай крэпасцю або стваральнікам новага светапарадку, адносна стабільныя саюзнікі пачынаюць шанавацца больш. А Лукашэнка цяпер ягоны адзіны хаўруснік у Еўропе, калі не лічыць Орбана. І ў такой сітуацыі яго акцыі як саюзніка ўзрастаюць.

У сітуацыі меншай напружанасці, калі Пуцін зможа выйсці з гэтай вастрыні канфрантацыі ў нешта больш кіраванае, адпаведна, акцыі Лукашэнкі зноў пойдуць уніз.

Аднак пры тым, што прама цяпер кан'юнктурна кіраўнікі, мабыць, зблізіліся, як даўно не збліжаліся, усё ж такі базавыя стратэгічныя інтарэсы двух рэжымаў процілеглыя, і недавер паміж імі захоўваецца. Таму што яны ўзаемадзейнічалі адзін з адным дзесяцігоддзямі.

І гэта ўсведамленне таго, што адзін аднаму нельга давяраць да канца, думаю, застаецца над іх адносінамі дамоклавым мячом, — зрабіў выснову Шрайбман.

Паводле Салідарнасці