Амаль 2000 грамадзян супраць засакрэчвання сведкаў-сілавікоў на судах

Грамадзяне звярнуліся ў Палату прадстаўнікоў, паведамляе TUT.BY

У сярэдзіне верасня ў Палау прадстаўнікоў паступіла прапанова аб унясенні змяненняў у Працэсуальна-выканаўчы кодэкс аб адміністрацыйных правапарушэннях. Ліст з прапановамі падпісаны міністрам унутраных спраў Юрыем Караевым. МУС просіць прыняць папраўкі, якія дазволяць не выдаваць звесткі пра асобу сведак па адміністрацыйных справах, вызваляць іх ад яўкі ў суд, забараняць выдачу звестак пра іх, а таксама праводзіць закрытыя судовыя паседжанні. У МУС лічаць, што такія меры дапамогуць "абараніць удзельнікаў адміністрацыйных працэсаў — як сведак, так і пацярпелых, на якіх у ходзе разгляду спраў аказваецца ціск для змены паказанняў".
Падобныя меры існуюць у крымінальных працэсах. Варта адзначыць, што многія з іх дзейнічаюць на практыцы і ў адміністрацыйных справах. Нярэдка супрацоўнікі сілавых ведамстваў выступаюць сведкамі па скайпе і ў балаклавах, а ў судах называюцца іх несапраўдныя імёны і прозвішчы.
— Судовыя паседжанні пры гэтым з'яўляюцца адкрытымі, дзе прадстаўнікамі дэструктыўных сіл, СМІ і іншымі асобамі ажыццяўляецца аўдыё-, фота-, відэафіксацыя працэсу. Атрыманая інфармацыя з персанальнымі дадзенымі супрацоўнікаў і іх фатаграфіямі ў апошні час нярэдка размяшчаецца ў сетцы Інтэрнэт з заклікамі аказання псіхалагічнага і фізічнага ціску на службовых асоб органаў унутраных спраў і членаў іх сем'яў, — так аргументуюць неабходнасць прапаноў у лісце МУС.
Такія прапановы выклікалі незадаволенасць у грамадстве. 20 кастрычніка пяць валанцёраў і прадстаўнікоў ініцыятыўных груп прынеслі ў парламент два звароты жыхароў Менска. Адно з іх — на імя старшыні Палаты прадстаўнікоў Уладзіміра Андрэйчанкі. У ім падпісанты выказваюць меркаванне аб тым, што прапанаваныя змены і дапаўненні не адпавядаюць ні з Канстытуцыяй, ні з іншымі законамі, ні з агульнапрызнанымі нормамі ў гэтай сферы.
— Варта адзначыць, што адміністрацыйнае правапарушэнне з'яўляецца менш грамадска небяспечным, чым здзяйсненне крымінальнага злачынства, таму пераносіць працэсуальны парадак замацаваны ў Крымінальным кодэксе Рэспублікі Беларусь па забеспячэнні бяспекі пацярпелага, сведкі ці іншых удзельнікаў адміністрацыйнага працэсу, а таксама членаў іх сем'яў або блізкіх сваякоў і іншых асоб, якіх яны абгрунтавана лічаць блізкімі не мае сэнсу, бо гэта будзе прама парушаць канструкцыю Працэсуальна-выканаўчага кодэкса аб адміністрацыйных правапарушэннях Рэспублікі Беларусь і рабіць адміністрацыйны працэс закрытым і абвінаваўчым — гаворыцца ў звароце грамадзян.
— Мы прааналізавалі дакумент і ўнеслі свае прапановы, чаму нельга змяніць той ці іншы артыкул (так, як прапануе МУС ). Мы аргументуем, што гэтая папраўка парушае шэраг артыкулаў не толькі ПВКаАП, але і правоў і свабод чалавека. Гэта закранае не адну канкрэтную асобу або групу асоб, а ўсю краіну ў цэлым, — распавядае адна з тых, хто падпісаўся пад зваротам Леакадыя. (Па просьбе суразмоўцаў мы не прыводзім іх прозвішчы, але яны вядомыя рэдакцыі / TUT.BY).


Другі зварот адрасаваны старшыні камісіі па заканатворчасці Святлане Любецкай. Яго аўтары просяць паказаць, ці праводзілася экспертыза прапанаваных змяненняў, даць яе вынікі і паказаць, якія дакументы з абгрунтаваннямі і пярэчаннямі па праекце змяненняў падрыхтавалі зацікаўленыя міністэрствы, арганізацыі, Канстытуцыйны і Вярхоўны суды.
Пад першым зваротам падпісалася, па словах прадстаўнікоў ініцыятыўнай групы, 473 чалавек. Прадстаўнік выбарчай акругі № 96 Аляксандр Малаковіч паведаміў, што 21 кастрычніка ён разам з іншымі актыўнымі грамадзянамі таксама плануюць падаць на імя спікера парламента Уладзіміра Андрэйчанкі зварот з заўвагамі да паправак. Пад ім ужо стаіць 1393 подпісы выбаршчыкаў розных акругаў.
Удзельнікі размовы падкрэсліваюць, што змены, у выпадку іх прыняцця, не абмяжуюцца справамі над тымі, хто праходзіць па самай папулярнай у апошнія месяцы артыкуле КаАП — 23.34 (парушэнне парадку арганізацыі або правядзення масавых мерапрыемстваў). Яны могуць закрануць і тых, хто не аплаціў праезд у грамадскім транспарце або перайшоў дарогу ў неналежным месцы.
— Вас закрыюць, суд будзе закрытым, знойдуцца нейкія сведкі, і вас на гэтым закрытым судзе могуць судзіць за што хочаш. І ніхто не зможа на гэта паўплываць. Гэта закране кожнага, нават «тых, хто сумняецца», — мяркуе адна падпісантаў і сябра ініцыятыўнай групы Вольга. — Гэта наш грамадзянскі заклік да Палаты прадстаўнікоў: гэта іх шанец пайсці з намі на дыялог. Пакуль нас не чуюць, але мы спадзяемся, што пачуюць.
— Зборам подпісаў і выразам сваёй незадаволенасці, грамадства хоча атрымаць ад заканадаўчай галіны ўлады гарантыі таго, што яно будзе абаронена перад самаўпраўнасцю сілавых ведамстваў і структур. Мы хочам, каб дэпутаты, разглядаючы гэты законапраект, разумелі ўсю адказнасць перад грамадствам і перад сабой, — дадае Максім, яшчэ адзін з тых менчукоў, якія падпісаліся пад зваротам.
Каб быць упэўненымі, што ўсе дэпутаты атрымаюць магчымасць азнаёміцца з меркаваннем выбаршчыкаў, актыўная група грамадзян збіраецца адправіць копіі звароту дэпутатам ад сваіх акругаў і прапанаваць зрабіць тое ж самае іншым ініцыятыўным групам.
— Мы — рэалісты і разумеем, што калі на вышэйшым узроўні будзе рашэнне аб прыняцці паправак, то супраць мы ці за, іх усё роўна прымуць. Але мы даносім свайму дэпутату і ўсёй Палаце прадстаўнікоў, што выбаршчыкі ўнеслі свае заўвагі. Так як дзейнасць дэпутата Палаты прадстаўнікоў заканатворчая, то яго галоўная абавязак — лабіраваць і прадстаўляць яго інтарэсы выбаршчыкаў у заканатворчым працэсе, — гаворыць Леакадзія. — Калі ж дэпутаты ніяк не адрэагуюць на патрабаванні выбаршчыкаў і не будуць лабіраваць інтарэсы сваёй акругі, гэта будзе казаць аб іх бяздзейнасці, што можа быць матывам для адклікання дэпутата.
  
Акрамя гэтага, актыўныя менчукі маюць намер звярнуцца ў Бюро па дэмакратычных інстытутах і правах чалавека АБСЭ з просьбай правесці экспертызу праекту дадзенага дакумента і адправіць сваю ацэнку ў Палату прадстаўнікоў Беларусі.