Ад справы Захаранкі уладам не пазбавіцца

Ужо 14 гадоў з намі няма генерала міліцыі, былога міністра ўнутраных спраў Беларусі Юрыя Захаранкі. Ён бясследна знік увечары 7 мая 1999 года. Але ўлады дагэтуль баяцца нават яго памяці.



Юрыя захаранки няма з нами 14 гадоў. Фотаnv-online.info

Паводле афіцыйнай версіі Захаранка знік у раёне вуліцы Жукоўскага ў Мінску, калі ён быў выкрадзены з ужываннем гвалту "неўстаноўленымі асобамі" і вывезены на легкавым аўтамабілі ў “невядомым кірунку”.

Па факце знікнення экс-міністра ўнутраных спраў крымінальная справа была ўзбуджаная толькі 17 верасня 1999 года па прыкметах злачынства, прадугледжанага артыкулам 101 Крымінальнага кодэкса. Сведкі выкрадання, якія былі знойдзеныя не следчымі органамі, а грамадскай камісіяй, сцвярджаюць, што Захаранка быў гвалтоўна вывезены некалькімі мужчынамі.

Беларускія ўлады 14 гадоў не могуць знайсці Захаранку, заяўляючы, што следства яшчэ не завершанае і прычыны выкрадання Захаранкі, як і яго лёс, невядомыя. Тэрмін расследавання кожны раз падаўжаецца, аднак дамагчыся інфармацыі аб тым, якія следчыя дзеянні робяцца і ці робяцца яны наогул, практычна немагчыма.

Між тым, Захаранка застаецца "ворагам рэжыму" нават праз столькі часу пасля знікнення. Як паведаміў лідэр Аб'яднанай грамадзянскай партыі Анатоль Лябедзька, актывістамі партыі была пададзена 71 заяўка па ўсёй краіне на пікеты ў дзень знікнення Захаранкі. Ні адна заяўка не была задаволеная.

Таму АГП вырашыла правесці своеасаблівы "дзень інфармавання міліцыі". "У РУУС па ўсёй краіне мы накіроўваем партрэты Юрыя Захаранкі, і кароткія ўлёткі з інфармацыяй пра яго і яго знікненне. Ужо прыйшлі новыя людзі ў міліцыю, якія не ведаюць, кім ён быў. І нам важна, каб міліцыянты ведалі не толькі цяперашняга міністра ўнутраных спраў, але і яго папярэдніка, і памяталі, што ён зрабіў для міліцыі ", — кажа Лябедзька.

Палітык персанальна мае намер адправіць у Следчы камітэт, які нібыта працягвае расследаванне знікнення генерала, у Генеральную пракуратуру і ў Міністэрства ўнутраных спраў партрэты Захаранкі — без якога-небудзь тэксту. "Мы столькі разоў перапісваліся з гэтымі структурамі, столькі ад іх атрымалі адпісак, нявыкананых абяцанняў, што ў чарговы раз пісаць да іх звароты проста глупства. Таму мы проста нагадаем гэтым дзяржорганам: мы не забываемся пра знікненне Захаранкі, і рана ці позна гэтыя справы будуць расследаваныя ", — кажа Лябедзька.

Між тым, да канца падыходзіць тэрмін даўнасці крымінальных спраў па зніклым. Што да Захаранкі, то справа аб яго знікненні можа быць закрыта 17 верасня 2014 года.

Напрыканцы мінулага года зацікаўленыя палітычныя партыі і праваабаронцы стварылі своеасаблівы камітэт з мэтай недапушчэння закрыцця гэтых спраў і падаўжэння тэрмінаў расследавання. Па словах юрыста Гары Паганяйла, гэтыя справы павінны быць перакваліфікаваныя на артыкул 128 Крымінальнага кодэкса — злачынствы супраць чалавецтва.

 "Справа ў тым, што ўсё гэта (выкраданне людзей, пасля чаго нічога пра лёс гэтых людзей не вядома) утварае міжнародны склад злачынства, па якім тэрміны даўнасці не дзейнічаюць. І тыя, хто спрабуе адсядзецца, адлічваючы ўсталяваны законам 15-гадовы тэрмін даўніны, глыбока памыляюцца ў сваіх спадзяваннях. Не ў Беларусі, так за яе межамі ў любым выпадку справа гэта не будзе спынена да той пары, пакуль у ёй не будзе пастаўлена кропка. Пакуль не будуць знойдзены самі зніклыя або іх трупы. І пакуль не будзе ўстаноўлена, хто быў вінаваты ў гэтых так званых пазасудовых пакараннях смерцю", — кажа Паганяйла.

Пра гэта ж кажа і былы следчы пракуратуры Алег Волчак: "Справа Захаранкі была перададзена ў рабочую камісію па гвалтоўных знікненнях ААН. Гэтая камісія штогод патрабуе ад нашых уладаў адказ: што зроблена ў расследаванні знікнення Захаранкі, як прасоўваецца следства, і гэтак далей. Праўда, пакуль беларускія ўлады адказваюць камісіі сапраўды гэтак жа, як і нам: следства вядзецца, і пакуль ніякіх вынікаў".

Між тым, як заявіў Волчак, праца групы па гвалтоўных знікненнях ААН не мае нейкіх рамак па часе. "Нават калі беларускія ўлады спішуць справы зніклых у архіў, усё роўна рабочая камісія па гвалтоўных знікненняў будзе патрабаваць ад беларускіх уладаў справаздачы аб тым, куды дзеліся зніклыя, і што з імі стала. Гэта значыць, фактычна расследаванне павінна будзе працягвацца. І працягвацца яно будзе да таго часу, пакуль Беларусь не зробіць справаздачу перад ААН аб тым, дзе, напрыклад, Захаранка, які яго лёс", — кажа праваабаронца.

Паводле яго слоў, калі справа ўжо трапіла ў сферу ўвагі рабочай камісіі па гвалтоўных знікненнях ААН, то выйдзе яно з гэтай сферы толькі пасля таго, як стане ясна, што адбылося са зніклымі. "Гэта справа можа працягвацца і 30, і 40, і 50 гадоў. У камісіі няма тэрміну даўніны, у адрозненне ад беларускага заканадаўства. І кожны год Беларусь вымушана будзе адказваць, ці вядзецца расследаванне справы Захаранкі. Тут не трэба нават якіхсці спецыяльных дамоўленасцяў з камісіяй. Гэта робіцца цалкам аўтаматычна", — адзначыў Волчак.

Спадзявацца на тое, што справы Захаранкі, Красоўскага, Завадскага і Ганчара кудысьці знікнуць і забудуцца, у гэтай сітуацыі не даводзіцца. Яны усё роўна будуць расследаваныя. Пытанне толькі, калі ...