Рынак працы Беларусі ў чаканні двайной хвалі выпускнікоў

Так склалася, што ў гэтым годзе на рынак працы выходзяць студэнты, якія паступалі ў 2012 і 2013 годзе. Першых працоўных месцаў усім можа не хапіць.

У гэтым годзе з-за падвойнага выпуску ВНУ Беларусі могуць сутыкнуцца са складанасцямі ў размеркаванні выпускнікоў. Працадаўцы працягнулі руку выпускнікам і сабралі больш за паўтары тысячы чалавек на адкрыты Рэспубліканскі студэнцкі кар'ерны форум, арганізаваны Цэнтрам кар'еры БДУ.

Музыку заказвае працадаўца

Прапановы аб працы і супрацоўніцтве прадставілі 35 кампаній. Выпускнікоў жа, якія жадаюць трапіць на форум, было столькі, што рэгістрацыю неўзабаве давялося спыніць. У кожнага стэнда быў аншлаг. Маладыя людзі стаялі ў чарзе, каб запоўніць анкету на стажыроўку, пакінуць сваё рэзюмэ працадаўцу і проста пачуць, на што ў прынцыпе яны могуць разлічваць.

«Рынак працы заўсёды насцярожана прымае моладзь, і будзе лепш, калі моладзь будзе гатовая да таго, што на рынку працы — вялікая канкурэнцыя», — адзначыла дырэктар праекта РАБОТА.TUT.BY Святлана Шапорова.

Паводле яе даных, цяпер сярод маладых спецыялістаў на адну вакансію прэтэндуе 43 чалавекі. «Гэта азначае, што музыку на рынку працы замаўляе цяпер працадаўца. І для таго, каб быць канкурэнтаздольным, маладому чалавеку неабходна мець адпаведныя кампетэнцыі і працаваць над сваімі прафесійнымі навыкамі», — сказала Шапорова.

У гэтым годзе выпускнікам універсітэтаў прыйдзецца асабліва няпроста, паколькі чакаецца двайны выпуск, з-за чаго ВНУ Беларусі могуць сутыкнуцца са складанасцямі ў размеркаванні, заявіў рэктар Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта Сяргей Абламейка.

У 2012 вышэйшая школа Беларусі пачала пераход на дыферэнцыяваныя тэрміны атрымання адукацыі, у выніку чаго быў скарочаны перыяд навучання практычна па ўсіх спецыяльнасцях. Выключэнне склалі спецыяльнасці, звязаныя з атамнай энергетыкай, медыцынай і лінгвістыкай.

Такім чынам, двайны выпуск сфармаваўся за кошт выпускнікоў, якія паступалі ў ВНУ ў 2012 і 2013 гадах. У гэтыя гады ў ВНУ прыйшло, адпаведна, 81,3 тыс. І 61,5 тыс. Студэнтаў.

У ранейшыя гады БДУ размяркоўваў амаль 100% выпускнікоў-бюджэтнікаў. «Тым платнікам, хто да нас звяртаўся, мы таксама дапамагалі знайсці першае месца працы, — сказаў Абламейка. — Да гэтага года ў БДУ не было праблем з размеркаваннем. Як будзе ў гэтым годзе, будзем глядзець, пакуль складана сказаць».

Адзначыўшы, што ў гэтым годзе сітуацыя больш напружаная, чым звычайна, а двайны выпуск «некалькі ўскладняе размеркаванне», Абламейка сказаў, што «пакуль колькасць заявак, якія паступілі ад працадаўцаў на размеркаванне маладых спецыялістаў, не выклікае асцярог».

Рэктар БДУ параіў студэнтам не губляць час дарма падчас вучобы, а спрабаваць як мага раней практыкавацца і стажыравацца па абранай спецыяльнасці.

Адказваючы на ​​пытанне аб тым, сутыкаюцца ці студэнты з праблемамі пры пошуку працы па спецыяльнасці, Абламейка сказаў, што ў асноўным па спецыяльнасці працуюць пасля заканчэння ВНУ, а далей жыццё складаецца па-рознаму, хоць дакладных статыстычных дадзеных на гэты конт няма:

«Пытанне, працуе чалавек па спецыяльнасці ці не, няпросты. Напрыклад, я працую па спецыяльнасці або не на пасадзе рэктара, быўшы матэматыкам?»

Між тым, па выніках апытання, праведзенага сайтам РАБОТА.TUT.BY сярод занятых на рынку працы маладых людзей да 25 гадоў, 80% маладых спецыялістаў у пошуках працы гатовыя памяняць прафесійную сферу дзейнасці.

Цікава, што скарачэнне тэрмінаў навучання падавалася пад соусам набліжэння сістэмы адукацыі Беларусі да Балонскай мадэлі. Аднак стандарты Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі прадугледжваюць таксама адмову ад абавязковага размеркавання.

У дарожнай карце мадэрнізацыі адукацыі, якую Беларусь падпісала пасля ўступлення ў Балонскі працэс, адзначаецца, што практыку прымусовага размеркавання неабходна спыніць. Эксперты лічаць, што ўзамен павінна быць выпрацавана новая палітыка падтрымкі моладзі на рынку працы, напрыклад, прадастаўлены льготы працадаўцам, якія згаджаюцца браць на працу спецыялістаў без вопыту.

Як знайсці працу? Трапіць на стажыроўку!

Рэспубліканскі студэнцкі кар'ерны форум прадэманстраваў, што працу студэнты гатовыя шукаць і самастойна, праз стажыроўкі ў кампаніях ў тым ліку.

«Я хачу трапіць на стажыроўку ў "Брытыш-Амерыкан Табака Трэйдынг Компані», - распавяла студэнтка Беларускага эканамічнага універсітэта Таццяна, якая запоўніла анкету на стэндзе кампаніі. — Гэта рэдкі выпадак, калі кампанія такога ўзроўню прапануе аплачваную стажыроўку. Праўда, я баюся, што конкурс будзе вельмі вялікі, такое пачуццё, што ўсе, хто прыйшоў на форум, запоўнілі гэтую анкету».

Як растлумачыў прадстаўнік кампаніі, на стажыроўку бяруць толькі студэнтаў, якія навучаюцца за свой рахунак, паколькі ў гэтым выпадку кампаніі не спатрэбіцца выконваць абавязацельствы, якімі абцяжараны студэнт-бюджэтнік (з ім у выпадку размеркавання трэба заключаць кантракт на два гады, яму трэба забяспечыць поўную занятасць, яго нельга звольніць у выпадку скарачэння штатаў).

А стажыроўка мае на ўвазе ацэнку эфектыўнасці работы маладога супрацоўніка і адсяванне на пэўных этапах тых, хто не справіўся.

Яшчэ адзін прыклад — кампанія «Алютэх». За апошнія пяць гадоў стажыроўку ў гэтай кампаніі прайшлі больш за 270 студэнтаў розных ВНУ, з якіх на працу былі прынятыя 70 чалавек.

Са студэнтамі працуюць, пачынаючы з трэцяга курсу і да самага выпуску. Тыя, хто прайшоў паспяховую стажыроўку, атрымліваюць запрашэнне на вытворчую практыку, па выніках якой прадпрыемства можа накіраваць заяўку на размеркаванне маладога спецыяліста.

«У нас у працу са студэнтамі ўцягнутыя кіраўнікі структурных падраздзяленняў і няма праблем сфармаваць заяўку аб патрэбнасці ў практыкантаў, — распавёў дырэктар па персаналу Андрэй Меліхаў. — Мы маем традыцыі працы са студэнтамі, гэта асобны кірунак дзейнасці. Ёсць супрацоўнікі, часткай службовых абавязкаў якіх з'яўляецца праца са студэнцкай моладдзю, ёсць бізнес-працэс гэтай працы і сістэма ацэнкі эфектыўнасці».

На працу ў «Алютэх» моладзь без стажыроўкі практычна не прымаюць, падкрэсліў Андрэй Меліхаў. Шмат у чым гэта тлумачыцца тым, што ВНУ не прапаноўваюць гатовых спецыялістаў, паколькі існуе неадпаведнасць паміж сістэмай падрыхтоўкі спецыялістаў і патрэбамі бізнесу.

«Прыходзяць студэнты, якія навучаюцца па якой-небудзь навамоднай спецыяльнасці, якія за паўгода да выпуску не могуць адказаць на пытанне, кім яны хочуць працаваць. Яны проста прайшлі внузаўскую праграму і не ведаюць, наколькі яна будзе ім патрэбна. Для многіх вышэйшая адукацыя з'яўляецца самамэтай, інакш чалавек адчувае сябе недасканалым», — адзначыў Андрэй Меліхаў.

Троечнікі таксама могуць стаць мільянерамі

Актыўна працаваць з маладымі спецыялістамі даводзіцца і ў банкаўскай асяроддзі. З аднаго боку, «у камерцыйнай арганізацыі ніхто соплі выціраць не будзе», а з другога — створана сістэма адаптацыі, пры якой «выпускнікоў, у якіх гараць вочы», падтрымліваюць з прыцягненнем вопытных супрацоўнікаў у якасці настаўнікаў, распавёў HR-дырэктар Альфа-Банк (Беларусь) Сяргей Прыходзька.

Малады спецыяліст, які прыходзіць на працу па размеркаванні, не прайшоўшы стажыроўку, — «кот у мяшку». Пры гэтым выпрабавальны тэрмін яму ўсталяваць згодна з заканадаўствам немагчыма. У банку зыходзяць з таго, што ВНУ даюць толькі асновы ведаў, але гатовыя работнікі адтуль не выходзяць.

«Калі ў вас чырвоны дыплом, — звярнуўся Сяргей Прыходзька да моладзі, — гэта нічога не значыць, акрамя таго, што ў вас добрая памяць і вы ў стане запамінаць вялікі аб'ём інфармацыі. Троечнікі таксама становяцца мільянерамі. Для паспяховай працы важны вынік, дасягненні, а добрая вучоба — толькі адна з складнікаў. ВНУ дае падмурак, далей трэба займацца сабой, наведваць навучальныя мерапрыемствы, майстар-класы і шмат працаваць. Важна таксама зыходзіць з таго, што прынцып пры ўладкаванні на працу "хачу ўсё і адразу» зараз не працуе».
Паводле naviny.by