Беларусы забралі з банкаў 3,7 млрд. USD валютных укладаў

Чысты адток укладаў у валюце з апошняга максімуму склаў 47,3%. Канфіскацыя грошай з сістэмы ідзе шмат месяцаў запар, распавядае партал banki24.by.

Cтатыстыка аб укладах насельніцтва і прадпрыемстваў з'яўляецца часткай даных аб шырокай грашовай масе. Дынаміка грашовай масы публікуецца ў двух разрэзах — на 1-е чысло месяца і ў сярэднім за перыяд.

Кропкавыя звесткі пра грашовую масу на справаздачную дату схільныя да каляндарных скажэнняў — асабліва калі стык месяцаў выпадае на выхадныя. Таму далей будзем выкарыстоўваць даныя ў сярэднім за перыяд.

У асноўных напрамках грашова-крэдытнай палітыкі на бягучы год запісана, што шырокая грашовая маса ў снежні 2021-га вырасце не больш чым на 7-10%. Пры гэтым чыноўнікі хацелі абмежаваць інфляцыю на ўзроўні 5%. Па факце інфляцыя за 6 месяцаў склала 5,8%, што ўжо вышэй за гадавы арыенцір.

Укласціся ў рамкі прагнознага дакумента тэарэтычна можна толькі ў выпадку зніжэння цэн у бліжэйшыя паўгода. Аднак зразумела, што ў рэальнасці гэта практычна неверагодна.

Нават у гады з гістарычна нізкай інфляцыяй у Беларусі не было перыяду дэфляцыі даўжэй за два месяцы запар. Затое планы па ўтрыманні грашовай масы ў рамках «перавыконваюцца». Паводле вынікаў чэрвеня, агульная колькасць грошай упала да супастаўнага месяца 2020 года на 2,2%.

Гэта адбылося з-за сукупнасці умоў. Па-першае, Нацбанк у канцы жніўня 2020-га абмежаваў пастаянна даступныя аперацыі прадастаўлення ліквіднасці. Па-другое, скарачаецца валютная частка грашовай масы — за кошт адтоку дэпазітаў з банкаў.

Паводле беларускай методыкі, дэпазіты падзяляюцца на пераводныя і іншыя. Пераводныя дэпазіты — гэта ў асноўным карт-рахункі фізічных асоб і разліковыя рахункі арганізацый. А вось іншыя дэпазіты — гэта і ёсць тое, што звычайныя беларусы разумеюць пад укладамі ў банках. Гэта грошы, якія ўкладчыкі пакідаюць у сістэме на пэўны тэрмін, а не да запатрабавання (як пераводныя дэпазіты).

У 2010-ых беларускі рубель неаднаразова праходзіў праз буйныя дэвальвацыі. На гэтым фоне беларусы маюць нізкі давер да «зайчыка» як сродка зберажэнняў. У сярэднім за чэрвень 2021-га доля рублёвых укладаў (іншых дэпазітаў) у беларускіх рублях склала ўсяго 30,7%. У чэрвені 2021 года пераводныя валютныя дэпазіты фізічных асоб у Беларусі склалі 1,280 млрд. USD у эквіваленце. Збольшага гэта рэшткі са знятых укладаў, а таксама — вынік безнаяўнай куплі валюты.

Пераводныя дэпазіты насельніцтва ў рублях склалі 3,077 млрд. BYN. Іншыя дэпазіты фізічных асоб у рублях (рублёвыя ўклады — у народным разуменні) склалі ў чэрвені 4,600 млрд. BYN. Два месяцы запар рэшткі гэтых укладаў зніжаюцца.

Мабыць, прычыны падзення звязаныя з інцыдэнтам з пасадкай рэйса «Ryanair» (май) і далейшымі санкцыямі ЕС (чэрвень).

Валютныя ўклады (іншыя дэпазіты) у чэрвені-2021 скараціліся да 4,123 млрд. USD. З кастрычніка 2015 года (лакальны максімум) сума валютных укладаў фізічных асоб у сістэме знізілася на 3,706 млрд. USD. У адносным выражэнні гэта амаль палова былых зберажэнняў грамадзян у банках — 47,3%. У бесперапынным рэжыме канфіскацыя валютных укладаў фізічнымі асобамі ідзе ўжо 17 месяцаў запар — з лютага 2020 года. За гэты час беларусы забралі з банкаў 2,087 млрд. USD у эквіваленце.