З прагрэсіўным светам не па дарозе: Трамп выводзіць Амерыку з Парыжскага пагаднення

Парыжская дамова была падпісана ў 2015 годзе. Яна накіравана на супрацьдзеянне антрапагенным зменам клімату. Нягледзячы на ​​тое, што больш за 70% амерыканцаў падтрымліваюць Парыжскае пагадненне, прэзідэнт Злучаных Штатаў Дональд Трамп прыняў рашэнне аб выхадзе з яго.

Гэта азначае, што ЗША становяцца трэцяй краінай у свеце, якая не з'яўляецца часткай Парыжскага пагаднення, нароўні з паўразбуранай Сірыяй і Нікарагуа. Астатнія 194 краіны, у тым ліку Беларусь і найбуйнейшых эмітэнтаў парніковых газаў, пацвердзілі сваю прыхільнасць яму.
Рашэнне Дональда Трампа не стала нечаканасцю для сусветнай супольнасці: яно адпавядае яго перадвыбарным абяцанням: ён пагражаў вырашыць пытанне з Парыжскім пагадненнем у першыя 100 дзён свайго прэзідэнцтва. Аднак, нягледзячы на ​​гэта, Трамп цягнуў з выніковым рашэннем 5 месяцаў. Увесь гэты час кіраўнікі шматлікіх дзяржаў (Германіі, Францыі, Кітая, Канады, высокія чыноўнікі ЕС), а таксама сілы ўнутры ЗША (буйны бізнес, гарады, простыя людзі падчас шматлікіх дэманстрацыяў пратэсту і нават сям'я Трампа - дачка Іванка і яе муж, саветнік прэзідэнта Джарэд Кушнер) спрабавалі прадухіліць дадзенае неабачлівае рашэнне, якое немагчыма растлумачыць стратэгічна.

 Што выхад з пагаднення азначае для Амерыкі?

Наступствы для Злучаных Штатаў варта разгледзець у двух плоскасцях: страты для міжнароднага іміджу і страты ўнутры краіны: сацыяльна-эканамічныя і непасрэдна звязаныя з наступствамі змянення клімату, напрыклад, патэнцыйным уронам ад экстрэмальных засух, лясных пажараў ці, наадварот, ураганаў на Атлантычным узбярэжжы.
Былы пастаянны прадстаўнік ЗША пры ААН Саманта Паўэр, каментуючы навіны пра магчымы выхад з пагаднення, назвала яго «канцом стагоддзя Амерыкі», робячы алюзіі на знакаміты артыкул у часопісе «Life» 1941 года пра неабходнасць для ЗША спыніць палітыку самаізаляцыі ад сусветных праблем, уступіць у другую сусветную вайну і надзець, нарэшце, на сябе мантыю сусветнага лідара, пачаўшы «стагоддзе Амерыкі». Зараз жа, калі свет стаіць перад тварам не менш сур'ёзнай пагрозы, Злучаныя Штаты праводзяць палітыку самаізаляцыі і спрыяюць сцвярджэнню шматпалярнага свету, пра які любіць казаць прэзідэнт РФ Уладзімір Пуцін. Расія, дарэчы, хоць і не ратыфікавала Парыжскае пагадненне, на гэтым тыдні выказалася ў яго падтрымку, нягледзячы на ​​планы Трампа.
У ходзе нядаўняга саміта «Вялікай сямёркі» Дональд Трамп адмовіўся падтрымаць пункт сумеснай рэзалюцыі за Парыжскія абавязацельства, чым выклікаў шквал крытыкі з боку калегаў па «сямёрцы» і іншых кіраўнікоў дзяржаў.
Так, прэм'ер-міністр Індыі Нарэндра Моды, каментуючы патэнцыйны выхад ЗША з пагаднення, жорстка выказаўся: «Мы не маем права атручваць навакольнае асяроддзе для будучых пакаленняў. З пункту гледжання маралі гэта — злачынства».
Канцлер Нямеччыны Ангела Меркель падкрэсліла, што «Парыжскае пагадненне настолькі важна для нас, што кампрамісаў быць не можа».
Лідар Кітая Сі Цзіньпін таксама раней выказваўся на тэму ролі ЗША ў Парыжскім пагадненні і падкрэсліў, што КНР застанецца вернай сваім абавязацельствам, нягледзячы на ​​дзеянні Штатаў.
У кантэксце рашэння Трампа менавіта Кітай і Еўрапейскі саюз становяцца лідарамі працэсу, якія дэманструюць паслядоўнасць і вернасць сваім міжнародным абавязкам.
Чакаецца, што ў пятніцу паміж Кітаем і ЕС будзе заключана беспрэцэдэнтнае пагадненне аб супрацоўніцтве ў сферы процідзеяння змене клімату і хутчэйшага пераходу да нізкавугляроднай эканоміцы.

Каментуючы будучы саміт ЕС і Кітая і пагадненне паміж другой і трэцяй па памеры эканомікамі свету, камісар ЕС па клімаце і энергіі Мігель Ар'ес Каньетэ падкрэсліў, што ў справе вырашэння праблемы змены клімату «ніхто не павінен заставацца ззаду, але ЕС і Кітай прынялі рашэнне рухацца наперад».
Кітай і раней заяўляў пра свае планы працягнуць актыўнае развіццё аднаўляльнай энергетыкі. Так, фінансавыя аналітыкі назвалі прамову прэзідэнта Кітая на сусветным эканамічным форуме ў Давосе ў студзені 2017 года «момантам, калі Кітай заявіў свае права на глабальнае лідарства ў сферы гандлю і процідзеяння змене клімату ў вакууме, які ўтварыўся з прычыны патэнцыйнага выхаду ЗША з Парыжскага пагаднення».
Варта адзначыць, што словы кітайскага лідара не разыходзяцца са справай: толькі за першы квартал 2017 года Кітай усталяваў 7,21 гігаватт новых сонечных энергагенерыруючых установак сонечнай энергіі і вырабіў 21400000000 кілават * гадзін электраэнергіі, што на 80% больш, чым за той жа перыяд годам раней.

Трамп, на выхад! Амерыка засталася

Нягледзячы на ​​рашэнне Трампа, план па выхаду з пагаднення не знаходзіць падтрымкі ў буйнога бізнесу і гарадоў у ЗША. Так, мэр Нью-Ёрка Біл дэ Блазіё заявіў, што горад «возьме ў свае рукі» рашэнне праблемы змянення клімату. Дэ Блазіё плануе падпісаць указ аб распрацоўцы ўласнага плана дзеянняў у рамках пагаднення.
Прыкладу Нью-Ёрка кіруецца і Лос-Анджэлес. Мэр горада Эрык Гарсетты, каментуючы планы Трампа, заявіў: «Калі ЗША збіраюцца выйсці з пагаднення, я скажу вам, што мы зробім - мы далучаемся да яго на мясцовым узроўні».
Раней мэры больш чым 70 найбуйнейшых гарадоў ЗША выступілі з адкрытым лістом з заклікам захаваць парыжскія абавязацельствы Злучаных Штатаў.
Прадстаўнікі 30 найбуйнейшых кампаній, у ліку якіх «General Electric», «Virgin Group», «Unilever», «Procter & Gamble Company», «The Goldman Sachs Group» і многія іншыя, таксама апублікавалі заяву ў падтрымку пагаднення. Выступілі з падобным зваротамі і прадстаўнікі IT-сферы, а Ілон Маск, уваходзячы ў некалькі кансультатыўных саветаў пры адміністрацыі Трампа, заявіў пра свой намер спыніць гэтае супрацоўніцтва.
Так што варта ўлічваць, што менавіта аднаўляльная энергетыка ў ЗША развіваецца высокімі тэмпамі. Нягледзячы на ​​тое, што Трамп будаваў сваю перадвыбарчую кампанію на падтрымцы вугальных рэгіёнаў (і ўжо ліквідаваў значную колькасць экалагічнага заканадаўства, якое зніжае шкоднае ўздзеянне вугальнай галіны на атмасфернае паветра), у сферы сонечнай энергетыкі толькі ў 2015 годзе працавала ў 3 разы больш амерыканцаў, чым у вугальнай прамысловасці.
Цікавым фактам з'яўляецца і тое, што менавіта ў штатах, якія прагаласавалі за Трампа, ідзе найбольш інтэнсіўнае развіццё ветравой і сонечнай энергетыкі. Паводле апытанняў грамадскай думкі, 89% амерыканцаў хацелі б, каб у іх краіне было ўстаноўлена больш сонечных электрастанцый, і 83% выступаюць за павелічэнне долі ветравой энергетыкі. Сукупна ветравая і сонечная энергетыка генеруюць новыя працоўныя месцы ў 12 разоў хутчэй, чым які-небудзь іншы сектар эканомікі Злучаных Штатаў, таму абгрунтаванне Трампа для выхаду з Парыжскага пагаднення выглядае надуманым і не адпавядае рэчаіснасці.

«Дзеянні Дональда Трампа цалкам неадэкватны і выглядаюць, як рашэнне чалавека, які не мае сувязі з рэальнасцю, — каментуе навіну кансультант па кліматычнуай палітыцы Таварыства «Зялёная сетка» Анастасія Бекіш. — Аднак, магчыма, праз некалькі гадоў мы скажам яму дзякуй: ужо цяпер можна заўважыць кансалідацыю не толькі грамадскіх актывістаў, але і ўмацаванне супрацоўніцтва і бізнесу, і дзяржаў. Ніхто не адмовіўся ад сваіх Парыжскіх абяцанняў. Наадварот, мы бачым з'яўленне новых лідараў, а для Амерыкі і яе выбаршчыкаў, якія дапусцілі такі правал, гэта добрае ўзварушэнне і напамін пра тое, што менавіта ўдзел грамадзян калісьці зрабіў краіну вялікай. І зробіць зноў, у 2018 годзе на выбарах у Кангрэс і ў 2020-м на выбарах новага, адэкватнага прэзідэнта».
Працэс выхаду ЗША з пагаднення зойме каля 4 гадоў. У будучыні новы прэзідэнт можа прыняць рашэнне аб вяртанні ў пагадненне і бесперашкодна зрабіць гэта.

 Беларусь у Парыжскім пагадненні

«На шчасце, Беларусь, якая ратыфікавала Парыжскае пагадненне 30-й у свеце (з 147 краін), не адмаўляецца ад дамоўленасцяў і паслядоўна дэманструе прыхільнасць сваім абавязацельствам: рэспубліка распрацавала план прававой імплементацыі дамовы, якая ўключае распрацоўку стратэгій пераходу на нізкавугляродную эканоміку і адаптацыю ўсіх сектараў сацыяльна-эканамічнага жыцця Беларусі да наступстваў змены клімату. Будзем спадзявацца, што гэтая палітыка не ​​зменіцца, і ўсе планы будуць рэалізаваны пры супрацоўніцтве з нашымі партнёрамі ў ЕС і іншых краінах», — кажа Анастасія Бекіш.
Фота: facepla.net, medium.com, ukranews.com

greenbelarus.info