ЗША выпрабавалі новую ракету. Чым гэта можа пагражаць свету?

Два дні таму ЗША ўпершыню пасля выхаду з Дамовы аб ліквідацыі ракет сярэдняй і меншай далёкасці (ДРСМД) выпрабавалі крылатую ракету далёкасцю больш за 500 км. Гэта можа даць пачатак новай гонцы ўзбраенняў, але, хутчэй, не з Расіяй, а з Кітаем, кажуць апытаныя Бі-бі-сі эксперты.

Запуск ракеты наземнага базіравання далёкасцю палёту больш за 500 кіламетраў адбыўся 18 жніўня з выспы Сан-Нікалас у Каліфорніі. Падчас палёту ракета паспяхова трапіла ў мэту, паведамілі ў Пентагоне.
Баявыя ракеты далёкасцю ад 500 да 5500 кіламетраў былі забароненыя дагаворам, які Міхаіл Гарбачоў і Рональд Рэйган падпісалі ў 1987 годзе.
1 лютага гэтага года прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заявіў, што Вашынгтон пачынае працэс выхаду з дамовы. У пачатку сакавіка прэзідэнт Расіі Уладзімір Пуцін падпісаў указ аб прыпыненні выканання дамовы Масквой. 2 жніўня дагавор афіцыйна спыніў сваё дзеянне.
«Звяртае на сябе ўвагу тое, што выпрабаванне ўдасканаленай ракеты тыпу «Тамагаўк» адбылося літаральна праз 16 дзён пасля выхаду ЗША з ДРСМД і спынення дзеяння гэтага дагавора, — заявіў намеснік кіраўніка расійскага МЗС Сяргей Рабкоў. — Напэўна, не можа быць больш яснага і яўнага пацверджання таго , што распрацоўка адпаведных сістэм вялася ў ЗША даўно і падрыхтоўка да выхаду з дамовы ўключала ў тым ліку адпаведныя навукова-даследчыя і доследна-канструктарскія работы», — сказаў ён агенцтву ТАСС.
Кіраўнік камітэта Савета Федэрацыі па міжнародных справах Канстанцін Касачоў таксама заявіў, што праведзеныя выпрабаванні — «яшчэ адно пацверджанне прамога парушэння Дамовы амерыканскім бокам у перыяд яго дзеяння».
«За час з 2 па 19 жніўня было немагчыма правесці даследчыя распрацоўкі, якія не вядуць да вытворчасці і выпрабаванняў», — сцвярджае сенатар (цытата па РІА Навіны).
У Крамлі запуск ЗША ракеты таксама расцанілі як доказ таго, што амерыканцы першапачаткова дамагаліся падрыву дзеянні ДРСМД, заявіў журналістам прэс-сакратар прэзідэнта Расіі Дзмітрый Пяскоў.

А што кажуць эксперты?

Максім Старчак, навуковы супрацоўнік Цэнтра міжнароднай і абароннай палітыкі Універсітэта Кўінсі:
«Тэхнічна хуткае выпрабаванне ЗША крылатай ракеты далёкасцю звыш 500 км наўрад ці павінна здзіўляць. Словы намесніка міністра Рабкова пра тое, што выпрабаванні сведчаць аб тым, што Вашынгтон даўно вёў падобныя распрацоўкі, празмерныя. Зразумела, працы пачаліся да аб'явы аб выхадзе з ДРСМД, але, відавочна, яны пачаліся ў перыяд прэзідэнцтва Трампа.
Пры памяншэнні карыснай нагрузкі і канструктыўных магчымасцяў «Тамагаўк» павялічыць далёкасць да адзнакі ў крыху больш за 500 км можна адносна лёгка і хутка. Падобныя магчымасці былі ясныя задоўга да выпрабаванняў. Што і прадэманстравалі ЗША. Прыкладна тое ж самае, верагодна, зрабіла і Расія, стварыўшы ракету 9М729.
Відавочна, гэта працяг палітыкі Трампа — не даць, у прыватнасці, Кітаю перавагу ў ракетах сярэдняй далёкасці. Аказаць ціск на яго і на Расею. Аднак ракеты сярэдняй далёкасці — гэта аснова ядзерных сіл Кітая і адмаўляцца проста так ад іх у яго няма ніякіх прычын.
Таксама ясна, што ракеты ў нейкім колькасці будуць стварацца (наколькі маштабная будзе праграма, будзе залежаць ад Кангрэса) і дзесьці размяшчацца. Пакуль можна выказаць здагадку азіяцкіх саюзнікаў ЗША — Японію і Рэспубліку Карэю. Зразумела, размяшчэнне ракет ЗША — дзе б гэта ні адбылося — будзе негатыўна ўспрынятае патэнцыяльнымі адрасатамі.
Расея, відавочна, вымушана будзе адказаць. Ці будзе гэта сіметрычна, гэта значыць зможа Расія размясціць свае ракеты на Кубе ці Венесуэле, зараз сказаць складана, але ёсць і варыянт адказу праз размяшчэнне расійскіх РСМД у Еўропе або ў азіяцкай частцы краіны. У Расіі для гэтага ёсць згаданая ракета 9М729.
Мяркуючы па заяве кіраўніка мінабароны Сяргея Шайгу аб хуткім стварэнні наземнай версіі ракетнага комплексу «Калібр», 9М729 афіцыйна выйдзе з ценю. Стварыць такія ракеты на базе ўжо існуючых — справа аднаго-двух гадоў. Залежыць ад колькасці і магчымасці інтэграцыі з носьбітам.
Калі размяшчэнне новых РСМД адбудзецца, ні пра якую бяспекі ў свеце прамовы ўжо быць не можа, але, магчыма, менавіта такое развіццё падзей паспрыяе выпрацоўцы пагадненняў у сферы кантролю над узбраеннямі.
Аляксандр Ермакоў, эксперт Расійскага савета па міжнародных справах, ваенны аглядальнік: Наведалі ў нядзелю на палігоне ВМС ЗША ўласна зусім звычайны "Тамагаўк", проста так паколькі неабходна выканаць "партыйнае заданне", якое заключаецца ў дэманстрацыі грамадскасці таго, што ЗША пачынаюць ўдарнымі тэмпамі ліквідаваць missile gap (адставанне па ракетах. — Бі-бі-сі ), якое ўтварылася з Расіяй ці Кітаем, за кароткі тэрмін і з мінімальным фінансаваннем. Яны паставілі палову стандартнай пускавой ячэйкі марскога комплексу на паўпрычэпы, што павінна было сімвалізаваць, верагодна, мабільны ракетны комплекс. У той час як відавочна, што ездзіць з гэтым нават па роўнай дарозе неяк страшнавата.
Аднак гэта не значыць, зразумела, што ў ЗША займаюцца толькі паказухай — ідзе распрацоўка як сапраўднага мабільнага комплексу з крылатай ракетай, так і распрацоўка ў рамках праграмы LRHW балістычнай ракеты сярэдняй далёкасці (першы пуск чакаецца ў 2022 годзе).
Стварэнне гэтых комплексаў і люстраныя распрацоўкі ў Расеі, вядома, прывядуць да гонкі ўзбраеньняў у ракетнай вобласці, у гэты раз гэта будзе яшчэ цесна пераплецена з тэматыкай гіпергуку (г.зн. да паралельнаму бурнаму развіццю яшчэ авіяцыйных і марскіх ракет). Аднак маштабы гэтай гонкі і тое, у якой меры яна выкліча палітычныя абвастрэнні, прадказаць пакуль цяжка. Не вырашана пытанне з размяшчэннем ракет у Еўропе, а для Расеі гэта найбольш балюча.
З іншага боку, з размяшчэннем ракет у Азіяцка-Ціхаакіянскім рэгіёне пытанняў няма, асноўнай мэтай ЗША, неаднаразова адкрыта агучвалі (у прыватнасці тым жа ўсенародна каханым Болтанам), было набыццё сродкаў для больш эфектыўнага супрацьстаяння з Кітаем. Так што можна сказаць, што гэта адзін з віткоў нарастаючага супрацьстаяння з Пекінам.
Паводле bbc.com