Бандыцкі рэжым у самой сваёй сутнасці: канфіскацыя і продаж маёмасці апанентаў
Пра тое, як Лукашэнка помсціць сваім ворагам, расказвае тэлеканал «Настоящее время».
Улады Беларусі абвясцілі, што маюць намер пазбаўляць грамадзянства палітычных праціўнікаў Аляксандра Лукашэнкі: пра гэта расказаў генпракурор краіны. Пакуль жа яны адбіраюць маёмасць у тых апанентаў Лукашэнкі, якія знаходзяцца ў турмах або былі вымушаныя былі з'ехаць за мяжу. Гэта дазваляе рабіць так званы закон «Аб канфіскацыі маёмасці», які з'явіўся 6 Студзеня 2023 года: ён тычыцца тых, хто здзейсніў «недружалюбныя дзеянні» ў дачыненні да Беларусі.
27 лютага ў Мінску пачнуцца таргі, на якіх выстаўленая трохпакаёвая кватэра экс-кандыдата ў прэзідэнты Беларусі Валерыя Цапкалы. У красавіку 2023 года суд у Мінску завочна асудзіў палітыка на 17 гадоў пазбаўлення волі: яго маёмасць была арыштаваная.
Валерый і Вераніка Цапкала, якія жывуць за мяжой, у сацыяльных сетках напісалі, што звярнуліся ў пракуратуру з гэтай нагоды, а таксама папярэдзілі патэнцыйных пакупнікоў сваёй кватэры, што купля незаконная:
«Як мне стала вядома, наша кватэра ў Мінску, якая належыць на праве ўласнасці мне і майму мужу, была выстаўленая на продаж. У таргах пазначана, што гэтая маёмасць належыць Цапкалу Валерыю Вільямавічу, але на самой справе гэтая кватэра была набытая намі ў сумесным шлюбе і не можа лічыцца выключна ўласнасцю майго мужа, — падкрэсліла Вераніка Цапкала. — Я звяртаюся да людзей, якія захочуць набыць нашу кватэру па заніжаным кошце: вы павінны ўсведамляць, што мы абавязкова вернемся дадому і заедзем у кватэру, пабудаваную на законна заробленыя сродкі. І запатрабуем ад вас выплаты арэндных плацяжоў за ўвесь перыяд выкарыстання нашай маёмасці».
Гэта не першы прыклад канфіскацыі маёмасці беларускіх апазіцыянераў. Мінская кватэра блогера Сяргея Ціханоўскага, асуджанага амаль на 20 гадоў пазбаўлення волі, таксама сышла з малатка летам 2023 года. Канфіскацыю і продаж нерухомасці Святлана Ціханоўская назвала марадзёрствам і бандытызмам:
«Вось ува што ператвараюцца палітыкі, якія страцілі легітымнасць: дзеля выжывання яны ідуць на ваенныя злачынствы, упякаюць нявінных людзей у турмы, адпраўляюць іх дзяцей у дзіцячы дом, крадуць маёмасць, грамяць дамы», — напісала яна.
Арганізацыяй таргоў па продажы маёмасці апазіцыянераў займалася прадпрыемства «Белюрзабеспячэнне». Хто купіў кватэру Ціханоўскіх — там не раскрываюць. На пляцоўцы «Белюразабеспячэння» таксама прадалі канфіскаваную машыну і гадзіннік асуджанага на 14 гадоў калоніі экс-кандыдата ў прэзідэнты Віктара Бабарыкі.
Кіраўнік «Народнага антыкрызіснага ўпраўлення» Павел Латушка, у якога ў Беларусі таксама арыштаваная нерухомасць і банкаўскія рахункі (сам палітык завочна асуджаны на радзіме на 18 гадоў), сказаў, што продаж уласнасці — спосаб для беларускіх уладаў ціснуць на тых апанентаў Лукашэнкі, хто знаходзіцца за мяжой і каго немагчыма «дастаць» іншымі спосабамі.
«Я думаю, рэжым робіць паказальны пераслед. Такім чынам ён хоча дэманізаваць іншых актывістаў, якія цяпер знаходзяцца за мяжой, каб яны не працягвалі сваю актыўнасць за мяжой, каб яны адмаўляліся ад удзелу ў Каардынацыйнай радзе, у Аб'яднаным пераходным кабінеце, у іншых дэмакратычных структурах», — кажа Латушка.
У хуткім часе таксама будзе выстаўленая на аўкцыён мінская кватэра заснавальніка выдання «Трыбуна» і сузаснавальніка Sports.ru Дзмітрыя Навошы, які ў Беларусі завочна асуджаны на 12 гадоў. Як расказаў «Настоящему времени» медыяменеджар, яго нерухомасць цяпер рыхтуецца да канфіскацыі.
«Прыходзілі нейкія людзі апісваць астатнюю маёмасць: посуд там, абрусы, нешта на 249 рублёў яны там налічылі дадатковай нейкай маёмасці. Як мы цяпер ведаем з сюжэту беларускай прапаганды, гэтая маёмасць цяпер прадаецца ў крамах канфіскату», — расказаў Навоша.
Адабраннем маёмасці сваіх палітычных апанентаў Аляксандр Лукашэнка прыгразіў яшчэ ў студзені 2022 года. Тады ён заклікаў тых, хто з'ехаў з краіны праз рэпрэсіі, «каяцца і станавіцца на калені», каб вярнуцца дадому. Вярнуцца на такіх умовах пагадзіліся вельмі нямногія.
У праваабарончым цэнтры «Вясна» расказалі, што так званы закон «Аб канфіскацыі маёмасці» мала звязаны з правам, а з'яўляецца адказам беларускіх уладаў на ўведзеныя Захадам у дачыненні да Мінска эканамічныя і палітычныя санкцыі.
«Ніякіх выразных паняццяў і азначэнняў у законе аб канфіскацыі ўласнасці не прадугледжана. Таму патэнцыйна тут ёсць велізарная прастора для таго, каб парушаць шэраг канстытуцыйных правоў людзей: у першую чаргу, недатыкальнасць уласнасці», — кажа Святлана Галаўнёва, юрыстка праваабарончага цэнтра «Вясна».
Палітычны аглядальнік «Радыё Свабода» Валерый Карбалевіч згодны з тым, што канфіскацыя ўласнасці адбываецца ў першую чаргу для запалохвання апанентаў Лукашэнкі:
«І штрафы, і канфіскацыя маёмасці, не кажучы ўжо пра затрыманні, ператрусы, судовыя прысуды на доўгія гады, адміністрацыйныя прысуды, — пералічвае ён спосабы ціску беларускіх уладаў. — Гэта значыць улады ўжываюць увесь комплекс рэпрэсій, ну, акрамя расстрэлаў, для таго, каб запалохаць апанентаў і нанесці ім як мага большыя страты, а таксама адпудзіць патэнцыйных пратэстоўцаў у самой Беларусі».