«Можна не ведаць беларускую мову, але тады не варта працаваць на публічнай працы»

У сацсетках актыўна абмяркоўваюць дырэктара клуба «Dozari», які заявіў журналісту, што не разумее пытанняў на беларускай мове. Так ці павінны мы валодаць дзвюма дзяржаўнымі мовамі? Ці хопіць адной?



Скандал з вядомым мінскім клубам «Dozari» вось ужо некалькі дзён актыўна абмяркоўваюць у фэйсбуку. А пачалося ўсё з таго, што да арт-дырэктару клуба Аляксандру Кроітару патэлефанаваў карэспандэнт газеты «Наша Ніва». Журналіст хацеў задаць пытанні аб вечарыне «Russian night» з лозунгам «Рускім быць модна» (на плакатах-запрашэннях намаляваны Пуцін, аўтамат Калашнікава і матрошкі). Пытанні журналіста арт-дырэктар не зразумеў. «Я рускі з Сібіры», —  патлумачыў ён. На заўвагу журналіста, што ён знаходзіцца на тэрыторыі Беларусі, Кроітар заявіў: «Якая розніца, дзе я знаходжуся». Пасля гэтага карэспандэнт задаў пытанні на рускай мове, але Аляксандр ужо адмовіўся ад каментароў. 
Рэзкія выказванні арт-дырэктара абурылі многіх беларусаў. У сацыяльных сетках на яго пасыпаліся гнеўныя каментары. Але шмат хто стаў на абарону Аляксандра, маўляў, у краіне дзве дзяржаўныя мовы, таму ён не павінен ведаць беларускую. Тым больш, што сам Кроітар — грамадзянін Расіі. 
«Камсамолка» папрасіла пракаментаваць гэтую сітуацыю юрыста і праваабаронцу Уладзіміра Лабковіча.
—  Згодна з чацвёртым артыкулам закона аб мовах кіраўнікі і супрацоўнікі не толькі дзяржпрадпрыемстваў, але і іншых арганізацый і ўстаноў і нават грамадскіх аб'яднанняў краіны павінны валодаць дзвюма мовамі, —  кажа юрыст. —  Менавіта ў тым аб'ёме, у якім ён патрэбны для выканання імі службовых абавязкаў. Можна не ведаць беларускую мову, але тады не варта працаваць на публічнай працы. 
—  Ці азначае гэта, што ўсе беларусы абавязаны ведаць дзве дзяржаўныя мовы? 
—  У асабістых зносінах можна размаўляць хоць на карэйскай. Але дзяржаўныя органы, арганізацыі або прадпрыемствы, куды мы звяртаемся, у незалежнасці ад формы ўласнасці, павінны разумець і рускую, і беларускую. Ёсць яшчэ закон аб зваротах грамадзян, у якім выразна прапісана, што адказы на пісьмовыя звароты павінны быць на той мове, на якім яны складзеныя. Гэта значыць, калі на беларускай мове, то і адказ павінен быць на ёй. 
—  А ў краме абавязаны адказваць на беларускай, калі я на ёй звяртаюся? 
— Вядома, у ідэале, вам павінны адказваць на той мове, на якой вы звярнуліся. Але дакладных патрабаванняў у законе няма. У любым выпадку, вас павінны зразумець і абслужыць. І не павінны патрабаваць пераходу на рускую мову. Не павінна быць фраз тыпу «размаўляйце на нармальнай мове» і іншых абразлівых выказванняў наконт мовы, на якой вы гаворыце. 
—  Гэта значыць, калі прадавец у краме не разумее, да прыкладу, маю беларускую, то я магу пісаць скаргу? 
—  Так, вы маеце на гэта права. 

БУДЗЬ У КУРСЕ! 

Вас не разумеюць? Пішыце скаргу 
Калі вы размаўляеце на адной з дзяржаўных моў, а вас не разумеюць і адмаўляюць на гэтай падставе, пішыце скаргу ў кнігу заўваг і прапаноў. Не важна, гэта звычайная крама ці выканкам. Кнігу вам павінны выдаць па першым патрабаванні. У сваёй скарзе апішыце сітуацыю і спашліцеся на артыкул 4 закона аб мовах Рэспублікі Беларусь. На працягу 15 дзён вам павінны даслаць ліст з адказам, што зроблена па скарзе. З работнікам, які вас не зразумеў, могуць правесці тлумачальную гутарку, прымяніць дысцыплінарнае спагнанне альбо нейкім іншым спосабам адрэагаваць на вашу скаргу. Калі адказу няма, то звяртайцеся ў вышэйстаячы орган.
kp.by