Беларускіх чыноўнікаў адпраўляюць у “штрафбаты”

Заплаціць чыноўнік-карупцыянер ў казну ў два-тры (а то і пяць, як аднойчы заўважыў Лукашэнка) разоў больш, чым выявілі следчыя — вольны!



Штрафам у 13 тысяч долараў за “неданясенне аб злачынстве” быў пакараны ў сувязі з гучнай справай Уладзімір Канаплёў — экс-спікер ніжняй палаты парламента, некалі досыць блізкі да прэзідэнта чалавек.

Усіх “членаў урада праз турму прапускаць, каб так працавалі”, пару гадоў таму з усмешкай прапанаваў Лукашэнку, пахваліўшы за працу на пасадзе гендырэктара МАЗа Аляксандра Бароўскага — які адседзеў год пад вартай экс-кіраўніка “Белнафтахіма”, кінутага прэзідэнтам на ўздым беларускага грузавога аўтапрама.

Падцверджанне лаяльнасці

“Гісторыі з чыноўнікамі, якіх памілавалі і кінулі на прарыў, у мяне выклікаюць асацыяцыю са штрафнымі батальёнамі часоў Вялікай Айчыннай вайны. Акупі сваю віну перад Радзімай!” — Кажа аналітык Аляксандр Класкоўскі.

“З аднаго боку, быццам так: ва ўмовах крызісу гэты чалавек ці іншыя, якіх кінуць на адсталыя ўчасткі, будзе са скуры лезці прэч, каб даказаць, што яны на нешта здольныя і годныя рэабілітацыі ў вышэйшых кіруючых вачах. А з другога боку, аматары запусціць руку ў дзяржаўны кішэню або “узяць на лапу” думаюць: ага, значыць, і ў мяне, калі што, ёсць шанец выскачыць з турмы. “Далей Кушкі не пашлюць”, як казалі афіцэры ў савецкі час”, — заўважае Класкоўскі.

Па назіраннях аналітыка, улада ўважліва сочыць за тым, як паводзіць сябе чыноўнік, аднойчы трапіўшы ў няміласць. Калі пачаў даваць інтэрв'ю незалежнай прэсе, “спаліўся” на кантактах з апазіцыяй, — лічы, знік. Тыя, хто сядзіць як мыш пад венікам, чакаючы гнеў, праз нейкі час зноў атрымліваюць пасады — хай мяльчэй, але кіруючыя. Што з таго, што ў прысудах судоў, пакараны за карупцыйныя злачынствы, запісана: на гады (а часам і назаўсёды) забараніць займаць кіруючыя пасады?

“У беларускай сыстэме, як і ў многіх недэмакратычных сістэмах, дзейнічае некалі сфармуляванае правіла: сябрам — усё, ворагам — закон. Вымаўляюцца прыгожыя фразы, але прынцыповасць праяўляецца выбарачна. Пакуль ты лаяльны, табе дазволяць “браць па чыне", не западаючы асабліва. Але ведай: кампрамат на цябе ёсць, і калі ты праявіш нейкую нелаяльнасць або пачнеш хапаць звыш меры, то каральная далонь можа на цябе апусціцца”, — заўважае Класкоўскі.

“У беларускіх умовах ніякі чыноўніцкі бунт або змова наменклатуры — хоць перыядычна такія канспіралагічныя версіі абмяркоўваюцца, — я думаю, немагчымы. Па цэлым шэрагу прычын. Сістэма, якую стварыў Лукашэнка, заснаваная, з аднаго боку, на узнагародзе, у тым ліку нефармальнай, для тых, хто служыць добра. З іншага боку, на паказальным пакаранні тых, хто праявіў нелаяльнасць”, — кажа Класкоўскі.

Статыстыка і рэчаіснасць

Беларусь за год паднялася з 119-га на 107-е месца ў міжнародным “Індэксе ўспрымання карупцыі”, і з 32 баламі па міжнароднай шкале — амаль прыемная ў гэтым плане краіна, калі ўлічыць, што сярэдні індэкс ў свеце роўны 43 балам, а ў Усходняй Еўропе і Цэнтральнай Азіі — у сярэднім 33 балы.

У 2015 годзе ў Беларусі ўлічаны (прысуды ўступілі ў сілу) 1 603 карупцыйныя злачынствы, што больш чым на 17% больш, чым у 2014 годзе. Найбольшы рост паказалі злачынствы, кваліфікаваныя як перавышэнне ўлады і дача хабару, найбольш карумпаваная галіна па статыстыцы — ахова здароўя.

Больш за год у прэсе абмяркоўвалі лёс састарэлага галоўнага ўрача аддаленай раённай бальніцы, абвінавачанага ў перавыдатку бензіну і іншых расходных сродкаў і які патрапіў у камеру ў жаласным фізічным стане. І журналісты, і калегі, і пацыенты прасілі ўлады аб літасьці да які спрабаваў забяспечыць жыццядзейнасць сваёй бальніцы галоўдоктару.

"У плане барацьбы з карупцыяй Лукашэнка апынуўся ў зачараваным крузе, — сцвярджае аналітык Аляксандр Класкоўскі. — Прыйшоўшы да ўлады, ён стварыў такую ​​сістэму, якая генеруе карупцыю проста таму, што сістэма заснавана на ручным кіраванні, інакш кажучы, на самавольстве чыноўніка, яго валюнтарызме. Лукашэнка нядаўна збіраў чарговую нараду для абмеркавання эканамічнага крызісу і адкрытым тэкстам запатрабаваў кіраваць краінай у ручным рэжыме — таму што крызіс”.

У апошнія дні студзеня беларускі кіраўнік выступіў на калегіі МУС і заклікаў “ставіць галоўным не колькасць выяўленых злачынстваў і суму шкоды, а атрыманы эканамічны эфект для краіны”.

Заклік даўно расшыфроўваецца проста: заплаціць у казну ў два-тры (а то і пяць, як аднойчы заўважыў Лукашэнка) разоў больш, чым выявілі следчыя — вольны!

Абывацель даўно перастаў абмяркоўваць, колькі тысяч даляраў трэба заплаціць за свабоду.

Недзяржаўная прэса, зрэшты, перыядычна нагадвае, што “за свабоду” не быў канфіскаваны ні адзін з катэджаў ў “царскіх” пасёлках, якія выраслі вакол беларускай сталіцы.

Новы закон і старыя перашкоды

З 24 студзеня ў Беларусі дзейнічае абноўлены закон “Аб карупцыі”, які забараняе дзяржчыноўнікам удзельнічаць у забастоўках, прымаць падарункі, працаваць у камерцыі і многае іншае, прадугледжанае заканадаўствам любога цывілізаванага дзяржавы.

Калі выдаткі чыноўніка на чвэрць перавышаюць яго афіцыйныя даходы, прадугледжана разбіральніцтва.

“Праўдалюбцам” з абывацеляў, зрэшты, рана сігналізаваць “куды варта” — каб пачаць пераслед высокапастаўленага чыноўніка, па-ранейшаму патрэбна санкцыя прэзідэнта.

Прапісаны “грамадскі кантроль” — фікцыя, перакананы журналіст Сяргей Сацук.

“Яшчэ пару гадоў раней можна было накіраваць запыт у суд і атрымаць для вывучэння журналістам карупцыйную справу, разгледжаную ў адкрытым пасяджэнні. Там — дэталі, новыя імёны “завязаных”, новыя пытанні і нагоды для журналісцкага расследавання. Цяпер — не. На пісьмовыя запыты прыходзяць пісьмовыя адмовы: “у мэтах захавання асабістай таямніцы”, — распавядае рэпарцёр.

Паводле: Свободные новости