Палонных афіцэраў Польскага войска расстрэльвалі і ў Курапатах
3 красавіка — чорная дата ў нашай гісторыі. У гэты дзень у 1940 годзе аддзелы НКВД пачалі масавыя расстрэлы палонных афіцэраў Польскага войска ў Катыні, Мядовым і Курапатах.
Агульны лік ахвяраў — 16 тысяч. Сярод расстраляных было шмат беларусаў-вайскоўцаў.
У адных толькі Курапатах замардавалі каля пяці тысяч ваеннапалонных, якія склалі зброю ў Заходняй Беларусі.
Адзін з палонных, якому пашчасціла выжыць — пісьменнік Юзэф Чапскі — назваў пасля гэтага сталінскую Расію — «бесчалавечнай зямлёй».
3 красавіка з Казельска былі вывезены 4404 палонных, якія
былі забітыя ў Катыні стрэлам у галаву. Ліквідацыя лагера доўжылася да 12 мая.
У сваю чаргу, з 4 красавіка па 16 мая палякаў вывозілі з Асташкава ў Калінін
(цяперашняя Цвер). Целы забітых 6287 вязняў былі пахаваныя ў вёсцы меднае. З 5
красавіка па 12 мая з лагера ў Старабельску ў Харкаў былі вывезены 3896
палякаў. Расстраляныя былі пахаваныя ў прыгарадзе Харкава, пасёлку Пяціхаткі.
Сярод забітых былі афіцэры Войска Польскага, у тым ліку
выбітныя ваеначальнікі і стратэгі. Таксама сярод загінулых былі паліцыянты,
навукоўцы, чыноўнікі, прафесары, дзеячы мастацтва, лекары, юрысты і настаўнікі.
Расстрэлы адбываліся ў перыяд з красавіка па май 1940 года.
Вязні гінулі ад стрэлу ў галаву. Каля 15 тысяч ахвяр, якіх НКУС утрымліваў у
лагерах у Казельску, Асташкаве і Старабельску, былі расстраляныя і пахаваныя ў
агульных магілах у Катыні, медным і пад Харкавам. Гэта былі, у асноўным,
афіцэры і паліцыянты. Яшчэ 7 тысяч загінулых складалі грамадзянскія асобы, якія
знаходзіліся ў турмах заходніх абласцей УССР і БССР, гэта значыць на
тэрыторыях, якія раней належалі Польшчы і ўключаных у склад СССР у 1939 годзе.
Акрамя Катыні, меднага і Пяціхатак, ахвяры расстрэлаў
пахаваныя на могілках у Быкаўне і ў некалькіх іншых месцах. Польскія гісторыкі
мяркуюць, што ў Курапатах пад Менскам пахаваныя 3872 паляка з так званага беларускага спісу.
Польскія вязні былі расстраляныя на аснове рашэння Палітбюро ЦК КПСС ад 5 сакавіка 1940 года. Толькі ў 1990 годзе ўлады СССР прызналі, што забойствы палякаў былі здзейсненыя НКУС.
