Да якога часу рэформы ў Беларусі «пастаўленыя на паўзу»

Ці чакаць рэформаў у Беларусі ў постпандэмічны перыяд? Што думаюць пра гэта эканаміст і палітолаг.

Эканамічныя паказчыкі красавіка даюць прыкладнае ўяўленне пра тое, што будзе з беларускай эканомікай на працягу года. Вядучыя сусветныя фінансавыя інстытуты чакаюць падзення ВУП Беларусі ў 2020 годзе на ўзроўні 4-6% з-за ўплыву каронавіруснай інфекцыі, якая ўзмацніла рэцэсію і знізіла знешні і ўнутраны попыт. Па ацэнцы ЕБРР ВУП Беларусі ў 2020 годзе знізіцца на 5%, МВФ чакае падзення ВУП у краіне ў 2020 годзе на 6%. Сусветны банк паведаміў, што прагназуе зніжэнне ВУП Беларусі ў 2020 годзе на 4%.
Але ўсё залежыць ад таго, як будзе развівацца сітуацыя з пандэміяй, звяртае ўвагу акадэмічны дырэктар Цэнтра эканамічных даследаванняў BEROC Кацярына Барнукова. Пытанне аб рэформах, на яе думку, цяпер «пастаўлена на паўзу».
— Улады займаюцца тушэннем пажару і тушаць яго, як могуць, не заўсёды самым эфектыўным спосабам. Ёсць відавочны нахіл у бок дапамогі буйным дзяржаўным прадпрыемствам, якія па комплексе эканамічна-эпідэміялагічных прычын было б прасцей закрыць. Але проста ўсе ведаюць, як ім можна дапамагчы прама цяпер, — сказала эксперт падчас анлайн-прэзентацыі маніторынгу «Мінскага барометра».
Паводле яе прагнозаў, да жніўня не варта чакаць правядзення якіх бы там ні было рэформаў.
— Я не думаю, што ў гэтым годзе рэформы ўвогуле магчымыя, — падкрэсліла Кацярына Барнукова. — А вось пасля пандэміі ў беларускіх уладаў паўстане вялікая неабходнасць ў знешнім фінансаванні, прыйдзецца звяртацца да міжнародных фінансавых арганізацый, а яны, вядома, у першую чаргу, прапануюць праводзіць рэформы.
— Рэформы — наша вечная песня, — заўважае дырэктар «Савета па міжнародных адносінах« Мінскі дыялог», палітолаг Яўген Прэйгерман.
— У сытыя часы іх не праводзілі па ідэалагічных меркаваннях. Але ў крызісны перыяд, калі трэба тушыць пажар і затыкаць дзіркі, ёсць яшчэ дадатковыя рызыкі, — лічыць эксперт. — Гэта толькі здаецца, што ў нас маленькая, добра кіраваная краіна, але яна добра кіруецца толькі ў зразумелай парадыгме. А калі адбываецца нешта, што гэтую парадыгму ламае, то нават у маленькіх і добра кантраляваных краінах многія рэчы не атрымліваюцца па цэлым шэрагу прычын.
Ключавая з іх, па словах эксперта, у тым, што ў зразумелай парадыгме многія людзі ўсведамляюць, што ў іх ёсць: хай не залатыя горы, але стабільнасць і бачанне заўтрашняга дня. А пры зломе парадыгмы ўсе — ад простага рабочага да канкрэтных людзей ва ўладзе — пачынаюць задумвацца: а наколькі я буду канкурэнтаздольны ў новых умовах? Гэтыя людзі пачынаюць тармазіць усімі магчымымі спосабамі.
— Нават з рацыянальнага пункту гледжання ўзнікае пытанне, а наколькі разумна праводзіць рэформы, да якіх не даходзілі рукі нават у сытыя часы. З палітэканамічныя пункту гледжання тут узнікае дадатковы рызыка, — лічыць Яўген Прэйгерман.
Паводле Заўтра тваёй краіны