Уключаны «друкавальны станок»? Прырост наяўных грошай выйшаў на максімум за 80 месяцаў
Грашовая маса ў Беларусі вырасла да максімальных паказчыкаў за некалькі гадоў. Гэта можа быць сведчаннем уключэння «друкавальнага станка» і адначасова таго, што людзі перастаюць давяраць банкам, і абіраюць наяўныя грошы для разлікаў.
Па аператыўнай статыстыцы агрэгат «рублёвая грашовая маса» (М2*) у лістападзе 2022 года павялічыўся да лістапада-2021 на 22,2%. Гэта менш, чым у ліпені (+23%), калі адзначаўся найбуйнейшы прырост рублёвай масы за 29 месяцаў, пішуць banki24.by.
Грашовая маса ў нацыянальным вызначэнні (агрэгат М2) вырасла да лістапада мінулага года на 24,7%. Гэта ніжэй вынікаў ліпеня і жніўня (+24,9%), у якіх адбыўся самы буйны прырост за 30 месяцаў.
У склад грашовага агрэгата М2* уваходзяць агрэгаты М0 і М1. Агрэгат М0 — гэта наяўныя грошы ў абароце (кэш), агрэгат М1 — гэта кэш і пераводныя дэпазіты ў беларускіх рублях фізічных асоб і юрыдычных асоб.
Даведачна: статыстыка аб стане грашовай масы выходзіць у двух разрэзах —на першае чысло месяца і ў сярэднім за перыяд. Тут мы выкарыстоўваем інфармацыю ў сярэднім за лістапад 2022 года і параўноўваем з гэтым месяцам (калі не пазначана іншае).
У лістападзе-2022 аб'ём наяўнасці ў беларускай эканоміцы падняўся на 40,4% да лістапада-2021 і гэта самы высокі тэмп прыросту за 80+ месяцаў. Папярэдні лакальны максімум адзначаўся ў верасні 2017 года (+37,5%).
Агрэгат М1 таксама часта называюць «хуткія грошы». Наяўнасць у складзе грашовай масы мабільная па змаўчанні, а пераводныя дэпазіты — гэта рахункі да запатрабавання і разліковыя рахункі фізічных асоб і юрыдычных асоб. Перавесці грошы на гэтыя рахункі або зняць з іх грошы можна вельмі аператыўна.
Агрэгат М1 павялічыўся да ўзроўню лістапада 2021 года на 41,9% — і гэта зноў самы высокі паказчык за больш чым 80 месяцаў. Папярэдні лакальны максімум назіраўся зусім нядаўна-у верасні 2022 года (+37,1%).
У пераліку на абсалютныя велічыні прырост рублёў у эканоміцы за 12 месяцаў склаў 5,183 млрд BYN, з якіх 1,855 млрд BYN далі наяўныя грошы, а 4,694 млрд BYN — агрэгат М1.
Рост рублёвага кэша ў эканоміцы можа быць звязаны з намінальным павелічэннем заробкаў і пенсій, а таксама з продажам наяўнай валюты фізічнымі асобамі. «Хуткія грошы» могуць расці з прычыны паляпшэння сальда знешняга гандлю ў бізнесу.
Адзначым, што ў бягучым годзе ў Беларусі тэмпы росту коштаў вышэй, чым у 2021-м. Гадавая інфляцыя па зводнаму спісу тавараў і паслуг у лістападзе-2022 склала 13,3% (пры 10,3% у лістападзе-2021). Прырост коштаў па базавым спісе тавараў і паслуг (без уліку рэгуляваных і сезонна валацільных пазіцый) дасягнуў 14,6% (9,9% годам раней).
Як вынік, паколькі пакупніцкая здольнасць грошай упала, цяпер для абслугоўвання руху той жа масы тавараў і паслуг патрабуецца рублёў больш, чым у мінулым годзе.