Ці працягнуць улады выпампоўваць валютныя запасы беларусаў?

Як урад будзе папаўняць золатавалютныя рэзервы без новых крэдытаў.

Задача нарошчвання золатавалютных рэзерваў павінна выконвацца не за кошт ўстойлівага назапашвання доўгу, а за кошт уласных сродкаў — такая выснова ўтрымліваецца ў дакладзе начальніка галоўнага ўпраўлення манетарнай палітыкі і эканамічнага аналізу Нацбанка Дзмітрыя Мурына.
Асноўныя напрамкі грашова-крэдытнай палітыкі Беларусі на 2018 год прадугледжваюць забеспячэнне міжнародных рэзерваў не менш за 6 мільярдаў даляраў ЗША. Цяпер яны складаюць менш за 7 мільярдаў. У гэтым годзе па даўгах трэба будзе выплаціць 2,2 мільярда даляраў. Дзе браць на гэта грошы, калі выключыць крэдыты?
Аналітык даследчай групы BusinessForecast.by Аляксандр Муха называе тры складнікі.
Па-першае, да павелічэння валютных паступленняў можа прывесці павелічэнне экспарту беларускіх тавараў і паслуг. Тады ў Нацыянальнага банка з’явіцца магчымасць дадаткова набываць валюту на ўнутраным рынку і папаўняць ЗВР.
Па-другое, — беспрэцэдэнтна працяглы перыяд, калі насельніцтва з’яўляецца чыстым прадаўцом наяўнай замежнай валюты.
— Гэты крыніца і далей будзе захоўвацца, хоць і ў меншых аб’ёмах, — адзначае эксперт. — Чыстая прапанову замежнай валюты з боку фізічных асоб таксама з’яўляецца дастаткова сур’ёзным фактарам, які дазваляе папаўняць ЗВР, хоць і ў меншай ступені ў параўнанні з папярэднімі гадамі, і забяспечваць стабільную дынаміку беларускага рубля.
Гаворка ідзе аб продажы наяўнай валюты, якую, па вобразным выказванні суразмоўцы, насельніцтва захоўвае пад матрацам, а таксама аб паступленнях валюты ад беларускіх працоўных мігрантаў.
— У першую чаргу гэта тычыцца тых, хто едзе працаваць у Расію, бо паміж Беларуссю і Расіяй адсутнічае класічная мяжа і мытня, адпаведна, беларусы аддаюць перавагу перавозіць заробленыя сродкі ў наяўнай форме і прадаваць яе ўжо тут, спрыяючы падтрыманню прапановы замежнай валюты, — звяртае ўвагу эканаміст.
Трэцім фактарам, які звязаны з першым, фінансавы аналітык называе забеспячэнне больш ўстойлівых тэмпаў эканамічнага росту ў сярэднетэрміновай і доўгатэрміновай перспектыве з тым, каб гэтыя тэмпы росту фінансаваліся, у тым ліку і за кошт росту прамых замежных інвестыцый.
— У гэтым выпадку таксама можна будзе казаць пра тое, што павелічэнне прытокаў прамых замежных інвестыцый дазволіць павялічыць прапанову замежнай валюты з боку прадпрыемстваў. І тады ў Нацбанка будуць магчымасці купляць замежную валюту на ўнутраным валютным рынку, — лічыць Аляксандр Муха.
Аднак ён не спяшаўся б скідаць з рахункаў і выкарыстанне замежных крэдытаў з мэтай пакрыцця ранейшых даўгоў.
— Разумнае рэфінансаванне цалкам дарэчы, гэтым інструментам таксама трэба карыстацца, і ўрад яго выкарыстоўвае ў мэтах зніжэння агульнага кошту абслугоўвання дзярждоўгу, уключаючы зніжэнне сярэдняй працэнтнай стаўкі, па якой дзяржава прыцягвае знешнія пазыкі, — кажа аналітык.
Аднак, дадае ён, важна не толькі дамагацца змяншэння кошту знешніх запазычанняў, але і весці працу па падаўжэнні знешніх і ўнутраных запазычанняў дзяржавы, намінаваных у замежнай валюце, паколькі гэта дазволіць больш раўнамерна размеркаваць наяўную даўгавую нагрузку, звязаную з абслугоўваннем і пагашэннем раней назапашанага дзярждоўгу, на больш працяглы перыяд.
— Адпаведна, нагрузка ў гадавым вымярэнні будзе менш, і можна будзе больш якасна планаваць выплаты па знешніх даўгах. Не трэба сыходзіць ад знешніх запазычанняў, але важна праводзіць работу па зніжэнні кошту і падаўжэння дзяржаўных запазычанняў. Што тычыцца новых прыцягненняў сродкаў па еўрааблігацыях, то тут плюс у тым, што ўдалося іх рэалізаваць пад меншыя адсоткі і на больш доўгі тэрмін. Апошні выпуск размешчаны на 10 гадоў, і ў гэтым рэчышчы варта працягваць працу, — падсумоўвае Аляксандр Муха.
Паводле Заўтра тваёй краіны