Эвалюцыя тэлефонных махляроў: як не трапіць у пастку?
У Беларусі павялічваецца колькасць выпадкаў «злачынстваў па тэлефоне» — калі махляры звоняць людзям, прыкідваюцца супрацоўнікамі банка ці праваахоўных органаў і з дапамогай хітрыкаў, ціску і запалохвання выманьваюць грошы. Myfin.by распавядае пра тыповыя схемы махлярства і дае парады, як не стаць ахвярай злачынцаў.
Фота Shutterstock
Ашуканская схема, калі выкарыстоўваюць мабільныя дадзеныя кліентаў
Махляр тэлефануе з незнаёмых нумароў — як па сотавай сувязі, так і ў мэсэнджарах (Viber, Telegram, WhatsApp). Прадстаўляецца спецыялістам банка альбо супрацоўнікам праваахоўных органаў. Далей махляр можа ўпэўнена агучыць вашы персанальныя даныя: адрас электроннай пошты, нейкія звесткі з пашпарта.
Можа сказаць, што раней кліенту накіроўвалі SMS з кодам ад банка і паведамленне могуць накіраваць паўторна. Пасля гэтага на тэлефон кліента прыходзіць стандартнае SMS з тэкстам «нікому не паведамляйце код для ўваходу ў мабільнае прыкладанне».
Ашуканцы просяць не называць код, але не вядзіцеся на гэты выкрут — так яны спрабуюць падмануць вашу пільнасць.
SMS паступае на тэлефон кліента, калі махляр спрабуе зайсці ў гэты момант у Інтэрнэт-банкінг.
Той, хто тэлефануе, паведамляе, што на імя чалавека аформлены крэдыт або выпушчаная крэдытная карта, якую ён заказваў праз Інтэрнэт. Таксама махляр паведамляе, што карту можна забраць у аддзяленні, даставіць кур'ерам або поштай (можа назваць адрас кліента). Калі кліент паведамляе, што карту не афармляў, ашуканцы прапануюць пераключыць яго на аддзел бяспекі. Далей гутарку вядзе чалавек, які сцвярджае, што ад вашага імя накіраваны заяўкі на крэдыты ў іншыя банкі.
Глядзіце таксама
Што ашуканцы прапануюць зрабіць ахвяры, якая працягвае мець зносіны:
— Назваць месца працы, працоўны стаж, сярэднямесячны памер зарплаты і іншыя звесткі.
— Адправіць фота пашпарта-нібыта з мэтай ідэнтыфікацыі.
— Уключыць відэасувязь (у Telegram або Skype) і функцыю дэманстрацыі экрана свайго мабільнага – нібыта для збору і фіксацыі доказаў.
Навошта ашуканцам гэтыя дадзеныя
Атрымаўшы доступ да экрана, махляр можа адсочваць усе паведамленні, якія прыходзяць кліенту з банкаў і ад аператараў мабільнай сувязі з сакрэтнымі кодамі пацверджання аперацый.
Коды выкарыстоўваюцца для ўваходу ў Інтэрнэт-банкінг або ў ваш асабісты кабінет на сайце мабільнага аператара і ўстаноўкі пераадрасацыі ўваходных выклікаў і (або) паведамленняў на нумар зламысніка.
У выніку, калі спецыяліст банка (рэальны, а не махляр) патэлефануе кліенту, то званок будзе пераадрасаваны ашуканцу. Ён і будзе весці размову ад імя кліента.
Ашуканцы могуць папрасіць усталяваць на тэлефон дадатак, які дае доступ да тэлефона кліента. З дапамогай аддаленага доступу ашуканцы здольныя ад імя кліента падаваць заяўкі на крэдыт і выкрадаць грошы з яго рахункаў.
А яшчэ могуць папрасіць зрабіць сэлфі з раскрытым пашпартам. Нібыта для звароту ў Нацыянальны банк і анулявання аформленых ашуканцамі на імя кліента крэдытаў. Затым такое фота выкарыстоўваецца для атрымання віртуальнай SIM-карты ў аператара сувязі ад імя кліента. Пасля гэтага ашуканцу становяцца даступныя і ўваходныя, і выходныя званкі з нумара тэлефона кліента, і ён можа звяртацца ад імя кліента ў кантакт-цэнтры банкаў.
Глядзіце таксама
Бывалі просьбы з катэгорыі «шпіёнскага трылера». Вас просяць патэлефанаваць у банк і аформіць крэдыт або авердрафт альбо карту растэрміноўкі. Усё — пад выглядам тайнай спецаперацыі, каб злавіць махляроў і выкрыць саўдзельнікаў з ліку банкаўскіх работнікаў. За адмову ад удзелу ў гэтай «аперацыі» альбо за разгалашэнне звестак пра яе могуць пагражаць крымінальнай адказнасцю. Зразумела, пасля атрымання крэдыту просяць перавесці грашовыя сродкі на паказаны імі рахунак альбо робяць гэта самі, атрымаўшы доступ да тэлефона кліента і яго рахункаў у банку.
Калі вам здаецца, што вы на раз-два выкрывае хітрыкі, то ўлічвайце, што і ашуканцы «эвалюцыянуюць». Яны могуць быць вельмі пераканаўчыя: кажуць хутка, выкарыстоўваюць шмат спецыяльных тэрмінаў і стандартныя фразы, якімі карыстаюцца супрацоўнікі банкаў і праваахоўных органаў. Гэта ўводзіць людзей у зман.
Не рабіце дзеянняў, пра якія вас ніколі не папросіць сапраўдны супрацоўнік банка:
- не ўстанаўлівайце іншыя прыкладання на тэлефон;
- не запускайце дэманстрацыю экрана;
- не ўстанаўлівайце пераадрасацыю званкоў;
- нічога не рабіце з SIM-картай (не даставайце яе з тэлефона), не агучвайце коды з SMS.
Галоўная парада: пры ўзнікненні любых сумненняў адразу ж спыніце размову і звяжыцеся з банкам па нумары, паказаным на вашай банкаўскай картцы або афіцыйным сайце банка.