Беларусь цалкам праваліла падрыхтоўчы этап уваходжання ў Балонскі працэс

За тры гады, якія былі дадзены Беларусі на выкананне патрабаванняў Дарожнай карты рэформаў вышэйшай адукацыі, краіна не прасунулася ў выкананні прынятых на сябе абавязацельстваў.

«Балонскі працэс — гэта ў цэлым калектыўны адказ на выклік крызісу ў вышэйшай адукацыі. Апошні з такіх накрыў еўрапейскія ўніверсітэты ў другой палове XX стагоддзя», — распавёў сябра Грамадскага Балонскага камітэта, прафесар Уладзімір Дунаеў.
Краіны дамовіліся, што калі якая-небудзь з іх жадае ўступіць у Балонскі працэс, то яна як бы аўтаматычна павінна будзе выконваць пэўны пералік агульнапрынятых нормаў, стандартаў.
Калі ж Беларусь у 2015 годзе ўвайшла, хай і фармальна, «на асаблівых умовах», у Балонскі працэс, многімі еўрапейскімі экспертамі быў выяўлены пэўны скептыцызм: ці будзе краіна на самой справе выконваць тое, пад чым падпісалася.
Як вядома, Беларусі далі на выкананне патрабаванняў Дарожнай карты тры гады. Сёння яны скончыліся. У бягучым годзе павінна быць прынята рашэнне аб далейшым статусе Беларусі ў ЕПВА (Еўрапейскай прасторы вышэйшай адукацыі).

Вынікі выканання дарожнай карты

На сённяшні момант ужо падведзены вынікі выканання патрабаванняў дарожнай карты нашай краінай. Як адзначыў Уладзімір Дунаеў, ніякага прагрэсу з боку Беларусі ў частцы выканання дадзеных патрабаванняў няма, і, па сутнасці, ні адно з іх не выканана.
Паводле яго слоў, у нас да гэтага часу зусім няма механізму ўзаемадзеяння адукацыі з рынкам працы, які працуе ва ўсёй Еўропе.
«Вось рынак працы кажа, што нам трэба, каб у выпускнікоў былі такія і такія кампетэнцыі, а мы да гэтага часу жывем па тарыфна-кваліфікацыйных даведніках савецкага часу», — распавёў эксперт.
«Таксама Беларусь абавязвалася дыверсіфікаваць сістэму размеркавання выпускнікоў ВНУ і выкарыстоўваць тыя напрацоўкі, якія існуюць у Еўропе па падвышэнні ўзроўню працаўладкоўваемасці. Але і ў гэтым пытанні нічога не памянялася», — дапоўніў Уладзімір Дунаеў.
Відавочна, падкрэсліў эксперт, што ў краіне не змянілася ў лепшы бок і сітуацыя з акадэмічнымі свабодамі і ўніверсітэцкай аўтаноміяй.
Ён таксама звярнуў увагу на факт дыскрымінацыі ў дачыненні да беларускіх студэнтаў, калі льготныя крэдыты прадастаўляюцца толькі навучэнцам ў дзяржаўных ВНУ.
«Мы спадзяваліся ў Грамадскім Балонскім камітэце хаця б на тое, што Беларусь ажыццявіць пераход да трох прыступак вышэйшай адукацыі «бакалаўр — магістр — доктар» і выдачы бясплатнага еўрапейскага дадатку да дыплома. Але і гэтага не адбылося», — заявіў эксперт.
«Сёння дадатак да дыплома ў краіне ідзе ў выглядзе паперкі, якая нікому ні пра што не кажа. Што датычна дадатку аб вышэйшай адукацыі еўрапейскага ўзору, ён, калі вы трапляеце за мяжу, дае працадаўцу магчымасць зразумець, што вы рабілі ў універсітэце, што вывучалі, якімі ведамі валодаеце. Гэта сур'ёзны дакумент, ён ёсць ужо паўсюль, акрамя Беларусі», — распавёў Уладзімір Дунаеў.
Паводле яго слоў, спробы дапамагчы ў выкананні патрабаванняў Дарожнай карты міжнароднай групы экспертаў, якая была спецыяльна створана, каб маніторыць яе выкананне і аказваць Беларусі дапамогу ў яе рэалізацыі, сустракалі амаль заўсёды поўнае неразуменне і абурэнне з беларускага боку.

Беларусь у рэйтынгах

«Вельмі часта апаненты нам заяўлялі так: а навошта нам Балонскі працэс? Вось у нас ёсць айцішнікі, ПВТ, і ўсё выдатна працуе і без Балонскага працэсу, ды і вышэйшая адукацыя адна з лепшых», — заўважыў у сваю чаргу сябра Грамадскага Балонскага камітэта Павел Церашковіч.
Пры гэтым эксперт адзначыў, што казаць можна шмат чаго, але варта зірнуць на міжнародныя рэйтынгі ВНУ. Так, у рэйтынг лепшых універсітэтаў свету па версіі аўтарытэтнага Times Higher Education увайшла толькі адзіная ВНУ з Беларусі — Беларускі дзяржаўны універсітэт (БДУ), ды і тут ён знаходзіцца ніжэй за 800-ы радок.
Пры гэтым з суседніх краін у спіс трапілі 11 польскіх, 5 украінскіх, а таксама па 2 літоўскіх, латвійскіх і эстонскіх ВНУ.
«Таксама ёсць такое меркаванне, што як толькі ў Беларусь стане на шлях Балонскага працэсу, студэнты, атрымаўшы ўзор міжнароднага дыплома, масава пачнуць збягаць з краіны», — сказаў Павел Церашковіч.
Аднак, паводле статыстыкі, і без Балонскага працэсу, колькасць беларускіх студэнтаў, якія навучаюцца за мяжой, год ад года расце, адзначыў эксперт.
Так, цяпер за мяжой навучаецца больш за 35 тыс. беларускіх студэнтаў. У той час як у Расіі, дзе насельніцтва ў 15 разоў больш, гэты паказчык — 40 тыс.

Для Беларусі — гэта яшчэ і страта рэпутацыі

Эксперты таксама звярнулі ўвагу на той факт, што выкананне патрабаванняў Дарожнай карты было не толькі абавязацельствам выключна Мінадукацыі.
«Гэта задача, якую павінны вырашаць многія ведамствы, у тым ліку МУС, Міністэрства працы і сацыяльнай абароны і інш. Без каардынацыі намаганняў дамагчыся нейкага прагрэсу вельмі цяжка», — падкрэсліў Уладзімір Дунаеў.
У цэлым жа, па прызнанні экспертаў, якія наступствы чакаюць Беларусь за невыкананне ўмоў Дарожнай карты, пакуль сказаць цяжка. Даваць справаздачу перад еўрапейскай міністэрскім самітам аб імплементацыі Дарожнай карты прыйдзецца ў траўні. Там і будзе прымацца канчатковае рашэнне.
Разам з тым, Уладзімір Дунаеў са шкадаваннем прызнаў недальнабачнасць дзеянняў Беларусі, паколькі дадзеная сітуацыя азначае у тым ліку і падрыў міжнароднага іміджу краіны.
Паводле ej.by