Футбольныя заўзятары: Разам і назаўжды

Сёння, здавалася б, увесь цывілізаваны свет аб’яднаўся ў падтрымцы Украіны ў яе барацьбе за свабоду ды незалежнасць. Адны робяць гэта больш заўважна, іншыя менш. Але ёсць людзі, не заўважыць якіх немагчыма. Гэта футбольныя ўльтрас.

Польская салідарнасць

З самых першых дзён расійскага ўварвання Польшча і яе народ выявіліся аднымі з найбольш дзейных сяброў Украіны. Мільёны ўкраінскіх уцекачоў знайшлі прытулак у гэтай краіне. Не засталася ўбаку і польская футбольная грамадскасць. Пакуль футбольныя клубы з Польшчы праводзілі дабрачынныя матчы супраць «Дынама Кіеў», польскія кібіцы (так клічуць там заўзятараў футболу) адзначыліся вось такім недвухсэнсоўным банэрам:

Менавіта кіраўнікі і гульцы зборнай Польшчы актыўна патрабавалі выкінуць расійскія каманды з міжнародных спаборніцтваў. Цяпер унеслі свой уклад фанаты. На матчы фіналу плей-оф кваліфікацыі да Чэмпіянату свету 2022 супраць зборнай Швецыі яны праспявалі новы хіт пра акупантаў з цалкам зразумелым тэкстам нават без перакладу: «Ruska kurwa!».

Гісторыю ўзаемаадносін дзвюх суседніх нацый цяжка назваць лёгкай, але небяспека з Усходу адрынула ўсе ранейшыя спрэчкі, зблізіўшы два народа.

Балканская супярэчлівасць

Моцную падтрымку атрымала Украіна і на Балканскім паўвостраве. Аднымі з першых сваю пазіцыю выказалі фанаты аднаго з галоўных грандаў балгарскага футболу «Леўскі» з Сафіі. Яны арганізоўвалі шматлюдныя маршы ў сталіцы краіны і не раз выказвалі сваю праўкраінскую пазіцыю наўпрост падчас матчаў.

Не адсталі ад суседзяў і фанаты харвацкіх клубаў. Асабліва адметнымі ў гэтым плане сталі фаны са сталіцы Харватыі. Добрыя адносіны паміж заўзятарамі «Дынама Кіеў» і «Дынама Загрэб» узніклі пасля 2014 года на хвалі антырасійскіх настрояў ва ўкраінскім грамадстве. Харваты таксама яшчэ не забыліся на сербска-харвацкую вайну і добра разумелі, што такое мець агрэсіўнага суседа побач. Шмат хто лічыць, што менавіта футбольны матч паміж «Дынама» і белградскай «Црвенай Звездай», які адбыўся 13 траўня 1990 года, стаў адпраўной кропкай Югаслаўскага канфлікту.

Зусім адваротнае стаўленне да расійска-ўкраінскага канфлікту пануе сярод футбольных ультрас у Сербіі. Расійска-сербскія стасункі маюць даўнюю гісторыю. Буйныя фанацкія рухі Расіі ўсе як адзін маюць блізкія кантакты са сваімі сербскімі калегамі.

Настроі гэтыя не ўзніклі раптоўна. Вось фота з матча моладзевых каманд «Црвены Звезды» і «Зеніта» ў далёкім цяпер 2011 годзе. Тады ў Бялград прыбыў з візітам Уладзімір Пуцін, у той дзень ён сустрэўся з байкерамі з Македоніі і Сербіі, а ўвечары прыйшоў на гульню. Людзі на стадыёне апладзіравалі, скандавалі «Русія!», былі нават заўзятары, якія прынеслі з сабой партрэты Пуціна. На трыбунах з'явіўся банэр, звернуты непасрэдна да расійскага прэзідэнта.

Трэба зазначыць, што прэзідэнт Расіі да гэтага часу карыстаецца вялікай папулярнасцю сярод сербаў.

Што стала галоўным чыннікам такой любові, сказаць цяжка. Ці было гэта нейкае абстрактнае «праваслаўнае братэрства» ці агульная крыўда ў дачыненні да Захаду і НАТА, але фактам з’яўляецца тое, што гэтая балканская краіна, магчыма, застаецца адзінай у Еўропе, дзе на стадыёнах дамінуюць прарасійскія настроі.

«Разам і назаўжды»

Іншая сітуацыя склалася ў Беларусі. Пасля падзей 2020 года, калі пераважная большасць беларускіх футбалістаў вырашылі прамаўчаць, зрабіўшы выгляд, што ў краіне нічога не адбылося, беларускія ўльтрас амаль у поўным складзе пакінулі трыбуны. Ці з’явяцца яны ў бліжэйшы час, невядома. Але ў апошнія гады паміж беларускімі і ўкраінскімі заўзятарамі склаліся вельмі прыязныя адносіны. Напрыклад, фанаты мінскага «Дынама» яшчэ да вайны з Украінай выступілі з заявай, у якой абвясцілі, што больш не лічаць «ворагамі» прыхільнікаў «Дынама Кіеў» і іх хаўруснікаў.

Найбольш яскрава стаўленне да Украіны з боку беларусаў выявіліся падчас гульні зборных у Львове ў верасні 2015 года. Да старажытнага ўкраінскага места прыехала каля 2000 беларускіх фанатаў. Спачатку разам з украінцамі яны прайшлі агульным маршам вуліцамі Львову, дзе хорам выканалі вядомы хіт пра расійскага прэзідэнта.

Пасля адбыўся сам матч, які пазней назвалі «матчам братэрства». На трыбунах віселі банэры «Братство Сумління» і «Трымайцеся, браты». Украінскія заўзятары прамаўлялі крычалкі ў падтрымку Беларусі («Жыве Беларусь» і іншыя) а ў адказ чулі «Слава Украіне». Усе разам фаны крычалі «Разам і назаўжды».

Цяпер шмат хто з наведвальнікаў таго матчу зноў ва Украіне, змагаецца за свабоду. І якія б палітычныя абставіны не склаліся, мы заўжды будзем памятаць аб глыбокім братэрстве нашых народаў. І мусім не забываць сапраўдны сэнс фразы «Разам і назаўжды».