«На заднім сядзенні білі маладзенькага хлопца са сцягам і патрабавалі адказаць, хто такія піянеры»

Тыя, хто прыдумаў саджаць на суткі, зноў стрэлілі сабе ў нагу.

Ну, вось і я паглядзела Акрэсціна знутры. 13 сутак, вядомы ўсім беларусам артыкул 23.34.

Такім чынам, аб усім па парадку. У той нядзельны дзень я здымала відэа затрымання двух хлопцаў, якіх чорныя людзі вывалаклі з гандлёвага цэнтра, пыталася прычыну іх затрымання і прасіла іх адпусціць. Пачула: "Гэтую таксама бярэм", і далей мяне ўжо вялі ў бус. Каля гандлёвага цэнтра амаль не было народу, парачка мамак з каляскамі, чалавек пяць на прыпынку грамадскага транспарту і ... усё. АМАП пад'ехаў на чатырох бусах, высыпаў на вуліцу і адразу пабег у гандлёвы цэнтр. Ніхто ад іх не ўцякаў. Проста, уцякаць не было каму і няма чаго, быццам. Мой муж, які ў гэты час ужо зайшоў у гандлёвы цэнтр чуў, як яны сказалі: "Працуем толькі на першым паверсе". Што гэтых хлопцаў выцягнулі з чаргі ў кафэтэрый, я даведалася ўжо ў РУУС, пазнаёміўшыся там з імі.

У бусе яны глядзелі мой тэлефон, які не паспеў адключыцца, і як я потым даведалася, выдалілі ўсе відэа. На іх любімае абвінавачванне «з-за такіх, як ты, я сям'ю сваю не бачу» я адказала, што мяне таксама муж чакае, за пакупкамі з ім ішлі, Давайце, маўляў, палюбоўна расстанемся — вы да сваёй сям'і, і я да мужа. Рэагавалі груба, па-хамску і ўвесь час на "ты". Адзін з іх падскочыў ззаду і насунуў мне шапку на твар. На заднім сядзенні білі дубінкай маладзенькага хлопца са сцягам і патрабавалі адказаць, хто такія піянеры і " пад якім сцягам яны ходзяць?». Ад гэтага стала страшнавата, і я вырашыла больш не прыпірацца.

Хвілін праз дваццаць нас перагрузілі ў аўтазак, у якім мы сядзелі на лаўках тварам адзін да аднаго, і адвезлі ў РУУС. У аўтазаку асабліва заўзята шукалі ва ўсіх БЧБ сцягі. Што здзівіла, адзін амапавец, знайшоўшы ў хлопца сцяг, вельмі акуратна склаў яго і паклаў наверх. У нашым аўтазаку ніхто не слаў сцяг на прыступкі, прымушаючы прайсціся па ім. Па расказах іншых сядзельцаў, у іх такое было.

У РУУС у нейкай актавай зале нас сабралі чалавек 50. Гадзін да 12-й ночы запаўнялі пратаколы, акатвалі пальцы, фоткалі і апісвалі рэчы. Былі некаторыя і ладна пабітыя. Аднаго хлопца павезлі на хуткай з пашкоджанай нагой, яшчэ ў аднаго быў твар у чырвоных плямах і выбіты пярэдні зуб. Ён сказаў, што яму наступіў амапавец на твар, калі той упаў.

На Акрэсціна мяне везлі ў аўтазаку ў так званым стакане. Напэўна, гэта было для мяне адно з самых страшных выпрабаванняў за ўвесь гэты час. Гэты "стакан" — памяшканне дзесьці 0,5х0,5 метра і вышынёй 1,7 м з маленькай лаўкай. Усе сценкі з ліставога металу з трыма невялікімі адтулінамі, зачыненымі таксама лістом металу. Калі выключылі святло, стала жудасна. Такое адчуванне, што цябе замкнулі ў труне. Такім чынам я даведалася, што пакутую, напэўна, лёгкай ступенню клаўстрафобіі. З панічнай атакай атрымалася справіцца з дапамогай глыбокага дыхання і самаўнушэннем, што гэта хутка скончыцца.

Па прыездзе нас паставілі тварам у сцяну ў калідоры і па чарзе выклікалі да лекара, які апытваў на наяўнасць хранічных захворванняў. Затым адвялі ў пакой, дзе прымусілі распрануцца да ніжняй бялізны і праверылі нашы рэчы.

Першую ноч мы правялі ўпяцёх у 2-х мясцовай камеры. Там было вельмі брудна, смярдзела сцакамі і было два матраца такога выгляду, што мы не адважыліся на іх легчы з-за страху ў першую ж ноч падчапіць паразітаў. Усю ноч гарэла яркае святло. Мы драмалі хто як змог, хто седзячы ў куце, хто на металічных рэбрах ложка, хто на лаўцы. Потым мы зразумелі, што праз гэтую камеру прапускаюць, напэўна, многіх новых сядзельцаў проста для моцных уражанняў.

Раніцай нам прынеслі аўсяную кашу на вадзе і гарбату. Гэта была наша першая ежа за суткі. Пра ежу на Акрэсціна трэба пісаць асобны пост. Сняданак, абед і вячэра — гэта каша на вадзе. Да абеду і вячэры яшчэ ёсць катлета. Кожны дзень рыбная, якую ўсё змывалі ва ўнітаз, так як ад рыбы там, падобна, толькі адходы. Мясную, дакладней хлебнае-мясную елі. Яна была цалкам цярпімая. Два разы за ўвесь час давалі макароны з адной сасіскай. Яшчэ да абеду суп. У панядзелак і аўторак — гэта толькі супавая вада без прымешкі якіх-небудзь ядомых інгрэдыентаў. У іншыя дні ён падобны на сапраўдны суп, толькі, вядома, без мяса. Усё таму, што ў першыя дні тыдня вельмі шмат народу, і падобна, яго разводзяць вадой, каб накарміць усіх. Раніцай чай, у абед кампот ці кісель. З напоямі такая ж гісторыя, як і з супам. На вячэру яшчэ кавалачак кіслага агурка або лыжка квашанай капусты. Гэта ўся гародніна. І за гэта задавальненне трэба па выхадзе аплаціць 13,50 рублёў за суткі.

Да вечара адну дзяўчыну пасля суда выпусцілі, а нас учатырох перавялі ў новую 4-х мясцовую камеру, дзе ўжо было два чалавекі. І вось тут мы канчаткова зразумелі, чаму зламаць наш народ нельга. Салідарнасць беларусаў не ведае межаў. Нас накармілі і хуценька сабралі кожнай па пакуначаку ўсяго самага неабходнага для існавання : мыла, зубная шчотка, туалетная папера, шампунь, грабянец, пракладкі і г. д. Нізкі паклон за гэта валянцёрам і ўсім неабыякавым людзям. У гэтай камеры было цёпла, чыста і пахла ўтульнасцю. Мы дзяліліся сваімі гісторыямі, жартавалі, гулялі ў розныя гульні і .... смяяліся. Напэўна, таму што нам было там вельмі весела (а весела быць не павінна), на наступны дзень мяне і яшчэ адну дзяўчыну перавялі ў іншую камеру.

У ёй я правяла 10 дзён. Гэта была 2-х мясцовая камера, плошчай дзесьці 10м2, дзе мы жылі ўчатырох. У нас забралі матрацы і падушкі, мы спалі на падлозе на тонкіх коўдрах, начапіўшы на сябе ўсю вопратку, якая толькі ў нас была. З акна вельмі дула. Праз некалькі дзён нам яшчэ адключылі ацяпленне (гэта ў снежні). У прыбіральні не было дзвярэй, зліўны бачок не працаваў — мы змывалі, паліваючы з бутэлькі, кран цёк. Сантэхніку, праўда, праз некалькі дзён паправілі. У душ за ўвесь час ні разу не вадзілі. На шпацыр — адзін раз. Праўда « "выгульвалі" нас аж дзесьці 2 гадзіны пры марозе -6, не папярэдзіўшы, вядома, што прагулка будзе такой працяглай.

Але, хіба гэтыя дробныя бытавыя нязручнасці здольныя зламаць беларускіх жанчын? Мы кожны дзень прыдумлялі сабе забавы: то ў нас тут фітнэс-цэнтр, то салон прыгажосці, то выставачная зала. Мы шмат чыталі, дзяліліся рознымі гісторыямі, чыталі вершы, малявалі, рабілі прычоскі і падбадзёрвалі адзін аднаго.

У самым канцы майго знаходжання маіх сукамерніц адправілі ў Жодзіна, а я сваю апошнюю ноч правяла ў іншай вялікай камеры, дзе з вялікім задавальненнем падзялілася ўсім, што ў мяне было, з дзяўчынкамі, якія зноў паступілі (а ім там і Новы год сустракаць), даведалася, што даюць суткі за «незаконнае аказанне сэксуальных паслуг» ( прывялі туды адну такую даму), і нават нарэшце атрымала пасцельную бялізну.

Пра катаванні. Не ведаю, што з вышэйапісанага лічыцца катаваннямі. Напэўна, усе. Ці бываюць катаванні ўспамінамі? Так, бываюць. Той маленькі бетонны дворык, у які нас выводзілі шпацыраваць адзін раз. Менавіта там тады, у жніўні, збівалі майго сына і іншых хлопцаў. На сценах там засталіся цёмныя палосы на ўзроўні жывата стаячага чалавека. Яны стаялі на каленях. Гэтыя палосы — сляды ад іх ілбоў або рук. Я адразу жыва ўзгадала ўвесь той жах, які адчула тады, калі на працягу 2-х сутак дзяжурыла каля Акрэсціна ў надзеі даведацца хоць што-небудзь. Я бачыла на свае вочы гэтыя "размаляваныя фарбай попы", гэтыя раны, слёзы, істэрыкі і надзею ў вачах тых, хто не мог знайсці сваіх родных. Мы НЕ ЗАБЫЛІ і НЕ ЗАБУДЗЕМ.

Яшчэ шмат чым хочацца падзяліцца, шмат чаго ёсць расказаць. І пра вячэрнія перастуквання па батарэі— двайны і патройны "Жы-ве Бе-ла-русь", і пра феерверкі пад турмой (іх не відаць, але чуваць і выдатна падымаюць настрой), пра тое, што не даходзяць лісты — наогул ні туды, ні назад, пра суды па скайпе, якія судамі назваць язык не паварочваецца, і шмат-шмат чаго. Але, гэта ўсё не галоўнае.

Галоўнае тое, што тыя, хто прыдумаў саджаць на суткі, зноў стрэлілі сабе ў нагу. Людзі ў засценках знаёмяцца, кансалідуюцца, дзеляцца вопытам і будуюць планы. І бачачы ўсю гэтую гнілату знутры, канчаткова прыходзяць да высновы, што так далей жыць нельга. І нават той мужчына, які з надрывам тлумачыў суддзі, што ішоў у царкву ставіць свечку па памерлым на днях сыну, прасіў праверыць факт смерці ў бальніцы, казаў, што ён апалітычны і не можа прыйсці ў сябе ад напатканага яго гора, цяпер будзе ў палітыцы. Бо палітыка — гэта наша жыццё. Яму далі 15 сутак. Будзе час пра ўсё падумаць....