Толькі 11,9% беларусаў маюць даходы большыя за 1500 рублёў у месяц
Пытанне пра тое, хто і колькі зарабляе, стала ў Беларусі асабліва цікавым апошнім часам. Ёсць прыгожая афіцыйная статыстыка і рэальнасць, што канфліктуе з ёй.
Паглядзець на гэтую тэму з некалькі іншага
боку прапануе праект «Вашы грошы». Ён
вывучыў інфармацыю аб размеркаванні насельніцтва па наяўных рэсурсах.
Гэтыя даныя пакуль адкрыты, і падаюць іх досыць рэдка — раз у квартал.
Такім чынам, нагадаем, урад сцвярджае, што намінальная сярэдняя заработная плата ў краіне складае 1971 рубель. Пачуўшы гэтую лічбу, нехаця пачынаеш азірацца вакол: дзе людзі, якія такія грошы зарабляюць?
І тут важна разумець, што:
- Рост сярэдняга заробку мае на ўвазе сярэднюю тэмпературу па лякарні: калі на прадпрыемстве 20 рабочых атрымліваюць па 600 рублёў, а дырэктар — 15 000, то сярэдняя ЗП атрымаецца амаль 1 300 рублёў.
- Гэта зарплаты да выплаты падаткаў. А беларусы вельмі часта забываюць, што жывуць яны не на ўтрыманні дзяржавы, а, наадварот, яе кормяць.
За складаным тэрмінам «размеркаванне наяўных рэсурсаў» хаваецца цалкам зразумелая інфармацыя — паказчык кажа пра тое, колькі атрымліваюць беларусы з усіх крыніц даходаў (ад зарплаты або пенсіі да грошай, якія прыходзяць ад арэнды за кватэру) за вылікам падаткаў.
Да таго ж гэта паказчык у разліку на аднаго члена хатняй гаспадаркі, і калі зарабляе ў сям'і толькі адзін чалавек, то гэты даход дзеліцца на ўсіх.
На графіку відаць, што ў трэцім квартале 2023 года найбольш распаўсюджаны ў Беларусі сярэднія даходы на душу ў памеры 700–800 рублёў у месяц (12,9% ад усяго насельніцтва). Крыху меншы працэнт (11,7%) людзей маюць даход 600–700 рублёў, а 10,7% здавольваюцца 600–700 рублямі.
Такім чынам, улічваючы ўсю левую частку графіка, можна сказаць, што даходы больш за палову насельніцтва Беларусі — да 900 рублёў у месяц. Пры гэтым даход вышэйшы за 1 500 рублёў (гэта значыць той, што найбольш блізкі да сярэдняй заработнай платы або перавышае яе) ёсць толькі ў 11,9% беларусаў.
Пры гэтым добра бачна тэндэнцыя да павышэння даходаў. Мы бачым, як у параўнанні з трэцім кварталам 2022 года значна вырасла колькасць тых, хто атрымлівае на рукі больш за 1 000 рублёў, і зменшылася колькасць беларусаў з прыбыткам меншым за 700 рублёў.
Важна разумець, што значную ролю ў гэтым павышэнні адыграла нізкая інфляцыя, але пры гэтым ёсць і рэальны рост даходаў: яны растуць дзякуючы штучнаму павелічэнню заробкаў на дзяржпрадпрыемствах.
Ёсць і яшчэ адна прычына. Справа ў тым, што ў краіне назіраецца адчувальны адток кадраў, пры павышэнні заробкаў на дзяржпрадпрыемствах прыватны бізнес таксама вымушаны дадаваць у аплаце працы, канкурыруючы за спецыялістаў.
На наступным слайдзе мы можам прасачыць, якія змены па наяўных рэсурсаў сярод насельніцтва адбыліся ў асобных рэгіёнах краіны. Агульная тэндэнцыя відавочная: тых, хто атрымлівае вышэй за 1 000, становіцца больш, а ніжэй за 700 — менш, пры гэтым высокім ростам адзначылася Гомельская вобласць, дзе мы бачым анамальны скачок у групе даходаў 1400–1500 рублёў на 217%, а даходаў большых за 1500 рублёў — на 128%. Характэрна, што на фоне такіх паказчыкаў вельмі сціпла ў росце выглядае сталіца, дзе рост у групе даходаў 1400–1500 рублёў склаў усяго 13%, а большых за 1500 рублёў — 56%. Пры гэтым Мінск лідзіруе па зніжэнні колькасці жыхароў, даходы якіх ніжэйшыя за 500 рублёў. Яшчэ адна асаблівасць — на 200% павялічылася колькасць жыхароў Гродзенскай вобласці, якія выклікаюць прыхільнасць даходамі да 300 рублёў.
Такія лічбы з'явіліся таму, што менавіта ў Гродзенскай вобласці ў 3 квартале 2022 года (перыядам, з якім і ідзе параўнанне) колькасць людзей з заробкамі ніжэйшымі за 300 рублёў была анамальна маленькай, гэта значыць, мы бачым проста аднаўленне нармальнага парадку рэчаў, а не татальнае збядненне. Тое ж тычыцца і «звышпрыбыткаў» у Гомельскай вобласці — летась у гэтым рэгіёне даходы ў рамках 1400–1500 рублёў былі ў анамальна малой колькасці людзей, а цяпер сітуацыя прыйшла ў норму.