Міграцыйны крызіс — прыступка да гандлю людзьмі?
Выданне «Emerging Europe» піша, што так званы разварот на Усход, які спрабуе зараз ажыццявіць Лукашэнка, можа быць чарговым пунктам плана па далейшай эскалацыі міграцыйнага крызісу на мяжы з ЕС.
Гандаль людзьмі — гэта буйны бізнес, і ў нелегітымнага кіраўніка Беларусі больш, чым калі-небудзь, прычын прэтэндаваць на долю ў гэтай справе — калі яго не спыніць.
Доўгі час ён карыстаўся благой славай «апошняга дыктатара Еўропы», карыкатурны беларускі прэзідэнт па-ранейшаму небяспечна захрасае на сваім шляху барацьбы з грамадзянскай супольнасцю.
Фаўстаўская ўгода Аляксандра Лукашэнкі з Уладзімірам Пуціным пасля поўнамаштабнага ўварвання Расіі ва Украіну прывяла да таго, што Беларусь ператварылася ў звычайны гарнізонны фарпост і міжвольнага хаўрусніка «вялікага брата» Расіі ў гэтай вайне.
Ні для каго не сакрэт, што радыеактыўны рэжым Лукашэнкі фінансуецца і трымаецца на плаву Масквой, адначасова ідучы па шляху канфрантацыі з Еўрапейскім саюзам і па-дурному бразгаючы зброяй перад суседнімі дзяржавамі. Аднак, у адрозненне ад Крамля, Беларусь не можа дазволіць сабе раскошу выкарыстоўваць выкапнёвае паліва ў якасці рычага прымірэння з заходнімі дзяржавамі і змякчэння ўдару разбуральных эканамічных санкцый.
Сфальсіфікаваныя прэзідэнцкія выбары 2020 года сталі свайго роду пераломным момантам і галоўным трывожным сігналам для «калектыўнага Захаду» адмовіцца ад свайго стаўлення да Мінска паводле прынцыпу «не бачу і не чую зла».
Глабальны закон Магніцкага — законапраект, накіраваны супраць парушальнікаў правоў чалавека, які прадугледжвае візавыя забароны і замарожванне актываў у юрысдыкцыях, што падпісалі яго, — неўзабаве пасля гэтага быў ужыты да Лукашэнкі і яго найбліжэйшага атачэння. Аднак ён працягвае змешваць мірную актыўнасць з тэрарызмам і саджаць за краты незлічоную колькасць грамадзян, якія не прытрымліваюцца лініі ўрада.
Вязні сумлення
Пры цяперашнім становішчы рэчаў у Беларусі налічваецца больш за 1500 вязняў сумлення, большасць з якіх пакутуюць без сувязі са знешнім светам за грубыя парушэнні ў сітуацыі прававога дэфолту. Мабыць, самае безразважнае падаўленне іншадумцаў з боку Лукашэнкі адбылося два гады таму падчас так званага санкцыянаванага дзяржавай «угону» рэйса 4978 авіякампаніі «Ryanair».
Гэты інцыдэнт прывёў грамадзянскую авіяцыю краіны ў штопар — не ў апошнюю чаргу таму, што ЕС прыняў меры ў адказ, закрыўшы сваю паветраную прастору і адмовіўшы беларускім перавозчыкам у пасадачных месцах. Гэта таксама сарвала грандыёзныя планы Лукашэнкі па павелічэнні прытоку міжнародных турыстаў з-за межаў постсавецкай прасторы. Той факт, што Аўстралія, Канада, Вялікабрытанія і Злучаныя Штаты па-ранейшаму раяць сваім грамадзянам «устрымлівацца ад любых паездак у Беларусь», безумоўна, не дапамагае справе, калі гаворка заходзіць аб прыцягненні замежнікаў з высокімі выдаткамі.
Нават памежныя краіны, такія як Польшча і Латвія, разаслалі аналагічныя папярэджанні, спасылаючыся на меркаванні бяспекі, а таксама на феномен «дыпламатыі закладнікаў» у аўтакратыях.
Мінск і Масква ідуць рука аб руку на знешнепалітычным фронце, асабліва ў гульнях з глабальным Поўднем. Кіруючыся хутчэй неабходнасцю, чым выбарам, абедзве дзяржавы-ізгоі пераключылі сваю ўвагу на Усход і паспрабавалі знайсці агульны падыход да таго свету на аснове супраціву трансатлантычнаму неакаланіялізму.
У той час як расійцы дамагліся значных поспехаў у гэтым неафіцыйным блоку дзякуючы актывізацыі камерцыйнага ўдзелу і палітычнаму раскручванню, Беларусь шырока разглядаецца як актар-камікадзэ, які мала што можа прапанаваць эканомікам, якія развіваюцца, у плане развіцця інфраструктуры або прыродных рэсурсаў.
Распальванне гуманітарнага крызісу
Нават у тым, што тычыцца праецыравання мяккай сілы, беларускі ўрад аказаўся не ў стане забяспечыць сваю прысутнасць у Азіі, Афрыцы і Лацінскай Амерыцы. Аднак у апошнія гады Лукашэнка нанёс сваю краіну на карту, прадставіўшы яе дэ-факта каналам для блізкаўсходніх мігрантаў, якія плацяць вялікія грошы за пранікненне на мацерыковую Еўропу.
Нягледзячы на відавочны крок у правільным кірунку, рашэнне Міністэрства фінансаў ЗША ўвесці санкцыі супраць «Белавія» на мінулым тыдні было занадта слабым і запозненым, улічваючы відавочны саўдзел флагманскай авіякампаніі ў крызісе на мяжы Беларусі і ЕС у 2021 годзе.
Дзяржаўная кампанія не толькі ажыццяўляла прамыя рэйсы з Арбіля, сталіцы правінцыі Курдыстан на поўначы Ірака, у Мінск спецыяльна для таго, каб напоўніць кантынент нелегаламі, але і з тых часоў пашырыла сваю сетку палётаў у такія пункты прызначэння, як Егіпет і Індыя — усе яны з'яўляюцца адпраўной кропкай для нелегальнай міграцыі.
«Белавія» захоўвае асабліва моцную прысутнасць па ўсёй Цэнтральнай Азіі. Бесперашкодны доступ ураджэнцаў Казахстана, Кыргызстана, Узбекістана і Таджыкістана ў Беларусь разам з фінансавымі цяжкасцямі, з якімі цяпер сутыкаецца іх народ у выніку «спецыяльнай ваеннай аперацыі» Расіі, рызыкуе адкрыць новы фронт і яшчэ больш заваліць Еўрапейскі саюз фальшывымі заявамі аб прадастаўленні прытулку.
Цалкам усведамляючы, што ўжыванне тактычнай ядзернай зброі раптоўна настроіць увесь свет, уключаючы БРІКС і Шанхайскую арганізацыю супрацоўніцтва, супраць Расіі, Пуціна не знайшоў іншага выбару, акрамя як звесці рахункі з ЕС з дапамогай гібрыднай вайны.
Такім чынам, распальванне яшчэ аднаго поўнамаштабнага гуманітарнага крызісу — яго найлепшы спосаб паставіць так званых «заходніх заступнікаў» Украіны на калені, не сарваўшы банк і не знясіліўшы свой арсенал. Улічваючы стратэгічнае размяшчэнне Беларусі, былы агент КДБ цалкам мог перадаць загад для атакі свайму службоваму сабаку ў Мінску.
«Вагнер» у Беларусі
Між тым прысутнасць «Вагнера» ў краіне і яго ўседазволенасць ствараюць вялікія праблемы для бліжэйшых суседзяў Беларусі. Яўген Прыгожын быў адпраўлены туды не для таго, каб адступіць і залегчы на дно пасля няўдалай спробы дзяржаўнага перавароту. Акрамя шыраты таемных аперацый, якімі ён па-ранейшаму кіруе ў краінах Афрыкі на поўдзень ад Сахары, падатлівасць наркагандляра магла прывесці да таго, што ён пагадзіўся супрацоўнічаць з беларускімі спецслужбамі і спрыяць прытоку нелегальных мігрантаў у Еўропу.
Ступень, у якой Беларусь цяпер знаходзіцца ва ўладзе Крамля і пазбаўленая сэнсу існавання як суверэнная рэспубліка, прадвесціць патэнцыйнае аднаўленне перамоваў аб стварэнні «Саюзнай дзяржавы».
Гарманізацыяпатрабаванняў да ўезду і забеспячэнне свабоднага ўнутранага перамяшчэння людзей застаецца асновай гэтага наднацыянальнага праекта, які ўпершыню быў запушчаны яшчэ ў 1997 годзе. Акрамя таго, наладжванне яшчэ больш цесных сувязей з «Арганізацыяй ісламскага супрацоўніцтва» і «Афрыканскім саюзам» нязменна пацягне за сабой садзейнічанне больш шырокаму абмену паміж людзьмі.
Такім чынам, існуе цалкам рэальная небяспека таго, што адміністрацыя Лукашэнкі можа зноў выкарыстоўваць «турыстычныя пакеты» у якасці дымавой заслоны для прыцягнення ў Беларусь уцекачоў з розных рэгіёнаў і пасля дапамагчы ім абысці непрацуючую іміграцыйную сістэму ЕС.
Дарэчы, самы вялікі адпор «шматпалярнаму сусветнаму парадку», які прадугледжвае Пуцін, зыходзіць знутры, паколькі большасць простых расійцаў па-ранейшаму лічаць Еўропу «святым граалем». На фоне шэрагу нядаўніх нападаў беспілотнікаў на грамадзянскую інфраструктуру ў сталіцы і вакол яе, масавы зыход масквічоў, якія асцерагаюцца за сваё жыццё, амаль напэўна не за гарамі.
Сродак для дасягнення мэты
З пункту гледжання Пуціна, ператварэнне ЕС у сметнік для грамадзян трэціх краін — гэта проста сродак дасягнення мэты. Паступаючы такім чынам, ён у рэшце рэшт імкнецца раздзьмуць полымя правага папулізму і надаць большую легітымнасць «сваім» кандыдатам — такім, як прэм'ер-міністр Венгрыі Віктар Орбан.
Лукашэнка, з іншага боку, у большай ступені арыентаваны на манетарную палітыку ў сілу таго, наколькі ўспрымальная яго бясконца маленькая эканоміка да заходніх санкцый. Выкарыстанне бежанцаў у якасці інструмента служыць такой неабходнай дойнай каровай для былога кіраўніка калгаса.
Абнадзейвае тое, што Брусель усвядоміў жорсткую рэальнасць таго, што яго ліберальная пазіцыя ў дачыненні да нерэгулюемай міграцыі больш не адпавядае мэтам. Нядаўні крок Літвы па закрыцці двух памежных пунктаў пропуску з Беларуссю з'яўляецца сігналам да такіх жа радыкальных захадаў, якія, верагодна, рана ці позна будуць прынятыя новымі еўрапейскімі вартаўнікамі на паўночна-ўсходнім флангу.
Залішне казаць, што любыя рознагалоссі паміж Усходам і Захадам з нагоды развязання гэтай задачы згуляюць Пуціну на руку, а таксама дапамогуць набіць кішэні і падоўжыць кіраванне беларускага дыктатара.