Курэйчык здыме Кулінковіча ў чорнай камедыі пра Шабаны
«Мы робім альтэрнатыву пампезным і шкурных праектам тыпу «Авель», — кажа Андрэй Курэйчык аб сваім новым праекце «ГараШ». Курэйчык з’яўляецца ў гэтым праекце не толькі сцэнарыстам, але і рэжысёрам. Адным з галоўных герояў стужкі стане лідэр «НейраДзюбеля» Аляксандр Кулінковіч.
Сцэнарыст самых касавых расійскіх фільмаў «Любовь-морковь», «Службовы раман. Наш час», «Елкі» і скандальна вядомага ў Беларусі серыяла «Вышэй за неба» Андрэй Курэйчык сабраў каманду, каб даказаць, што ў Беларусі можна зняць якаснае кіно нядорага, паведамляе «Радыё Свабода».
Грошы на першы беларускі сітком збіраюць праз краўдфандынг. Далучыцца можа кожны. Пакуль сабрана 4 мільёны рублёў з 80 патрэбных — гэта 5% сумы. Але ў аўтараў ёсць у запасе яшчэ цэлы месяц.
«ГараШ» — чорная камедыя з жыцця мінскага мікрараёна Шабаны. Там у гаражнай аўтамайстэрні аказваецца малады беларус, якога дэпартавалі са Штатаў пасля пяці гадоў амерыканскай жыцця.
«Гэта фільм пра тое, як беларус з заходнім мысленнем сутыкаецца з нашым беларускім «саўком». Мне здаецца, што асноўная хвароба нашай краіны — гэта саўковае мысленне, — тлумачыць Андрэй Курэйчык задуму. — Гэта не толькі герб, сцяг, калгасы, «Дажынкі»... Гэта датычыцца ўсяго нашага побытавага існавання. Хоць пры гэтым у нас ёсць парасткі сапраўднай еўрапейскасці. Ёсць элементы арыстакратызму культурнага, але аб’ектыўна краіна загразла ў саўковым стане. Гэта наш спосаб прыстасавання. І тут з’яўляецца новы беларускі герой, які гэтага не хоча і з гэтым змагаецца. У гэтым канфлікт камедыі».
«У цябе ў Амерыцы была мара, планы, сябры, праца — усё было добра. І раптам — аблом, цябе пасадзілі ў самалёт і адправілі... Так бывае. Ты амаль стаў амерыканцам... А цяпер табе трэба апраўдаць сваё існаванне тут... Ты сабе кажаш, што і тут можна жыць, і тут я дамагуся», — тлумачыць Курэйчык на пробах маладым акцёрам.
У рэалізацыі ідэі разам з Курэйчыкам удзельнічаюць іншыя ініцыятары праекта. Гэта кампазітар Дзмітрый Фрыга, з якім Курэйчык ўжо супрацоўнічаў на серыяле «Вышэй за неба». Аператар Аляксандр Крупіна, аўтар кліпаў для Vinsent, Amaroka, Greenpills і іншых беларускіх гуртоў і выканаўцаў. І аператар Мікіта Пінігін.
А сапраўдная зорка фільма — лідэр «НейраДзюбеля» Аляксандр Кулінковіч. Ён здымецца ў ролі ўладальніка аўтамайстэрні, куды трапляе галоўны герой.
«Павінен жа быць свой Гайзенберг (галоўны герой серыяла Breaking Bad), доктар Быкаў (галоўны герой расійскага серыяла «Інтэрны»). Гэта «дарослы» герой, — распавядае Курэйчык, прызнаўшыся, што вельмі хоча зняць у праекце Кулінковіча. — Ён філосаф, які будзе вучыць нашага героя жыццю ў Беларусі. Хто, як не Кулінковіч, будзе вучыць выжыванню тут, нягледзячы на ўсе забароны, «спісы» і ўсё астатняе? І столькі гадоў заставацца сабой. Калі паслухаць яго апошні альбом — «На Марс!», то гэта шчырая і вялікая музыка. А гэта вялікая рэдкасць. Жыць пад такім прэсінгам і не скурвіцца, не спіцца — гэта цяжка».
Андрэй Курэйчык заяўляе, што ў гэтым праекце не хоча над сабой «ніякіх прадусараў, начальнікаў і чыноўнікаў». І запрашае ўсіх людзей у супрадусары — праз краўдфандынг.
«Мы робім гэта па-нонканфармісцку, без кампрамісаў з кімсці», — сцвярджае рэжысёр.
Курэйчык кажа, што мільённыя бюджэты на кіно — гэта міф. «Цяпер, каб здымаць кіно, трэба не так шмат. Мы, вядома, хочам аплаціць працу артыстаў, але беларускія акцёры не каштуюць вельмі дорага. Будуць выдаткі на бензін. Касцюм купіць. Але гэта не тыя выдаткі, якіх мы баімся. Бо гэта вельмі вялікая асалода. Мы выдатна бавім час», — распавядае Курэйчык.
Тое, што бюджэт будзе невялікі, стваральнікаў праекта не турбуе. «Затое мы ні ад каго не залежым, нікому нічога не павінны. І ніякае ўмоўнае ПРААН не будзе дзяўбці мне мозг, якую сцэну пакінуць, а якую не», — кажа Курэйчык, згадваючы канфлікт вакол знятага ім па замове ПРААН серыяла «Вышэй за неба», калі здымачную групу адхілілі ад постпрадакшн.
«Пілот» здымуць ўжо ў чэрвені за 4-5 здымачных дзён. У верасні Курэйчык абяцае закрытыя прэм’еры, да таго ж карціну пашлюць на фестывалі. «І будзем прапаноўваць беларускім каналам, мне будзе вельмі цікавая іх рэакцыя», — падсумоўвае рэжысёр.
Шабаны як месца дзеяння выбраны нездарма. Маляўнічыя ландшафты ўжо легендарнага мінскага раёна і своеасаблівы лад жыцця яго насельнікаў для Курэйчыка — «найвышэйшая кропка саўка». Менавіта з гэтага асяроддзя можа выйсці, на думку рэжысёра, другое беларускае кіно.
«Калі цэнтр горада яшчэ прывялі ў парадак, амаль Еўропа, няхай і са сталінскім ампірам, то нашы мікрараёны не зблытаць ні з чым. Мы хочам зразумець гэты сюррэалізм у беларускім мысленні, разгадаць яго, — кажа Курэйчык. — Мы хочам знайсці новую эстэтыку кінападачы. Гэта будзе эстэтычнае, візуальна незвычайнае для Беларусі кіно, дзе мы будзем ірваць шаблоны і звычайныя ўяўленні аб тым, што беларускае кіно — традыцыйнае, цураецца эксперыментаў, што гэта ваенныя фільмы — Тураў, Пташук і гэтак далей».
«Не, можа быць іншае беларускае кіно! — заяўляе аўтар. — Можа быць хуліганскае беларускае кіно, іранічнае, з чорным гумарам — вось такое беларускае кіно, якога вельмі не хапае».