Кіраўнік МЗС Францыі: у пытанні падтрымкі Украіны «чырвоных ліній» няма
Міністр замежных спраў Францыі Жан-Ноэль Баро даў інтэрв'ю Бі-бі-сі, у якім дапусціў, што французскія ракеты вялікай далёкасці могуць быць прымененыя па мэтам у Расіі "ў логіцы самаабароны", але не удакладніў, ці выкарыстоўвалася ўжо французская зброя падобным чынам.
«Прынцып усталяваны. Нашы пасланні прэзідэнту [Украіны Уладзіміру] Зяленскаму былі добра ўспрынятыя», — заявіў Баро Бі-бі-сі.
Прэзідэнт Францыі Эманюэль Макрон раней сёлета ўжо заяўляў аб гатоўнасці краіны дазволіць запуск сваіх ракет па тэрыторыі Расіі, але заява Баро значная таму, што прагучала яна праз некалькі дзён пасля таго, як украінскія сілы ўпершыню выкарыстоўвалі для ўдараў па Расіі амерыканскія і брытанскія дальнабойныя ракеты.
Баро, які напярэдадні правёў перамовы з брытанскім міністрам замежных спраў Дэвідам Лэмі, заявіў, што заходнія саюзнікі Украіны не павінны абмяжоўваць сваю падтрымку гэтай краіны і ўстанаўліваць у гэтым пытанні "чырвоныя лініі".
На пытанне Бі-бі-сі аб тым, ці можа гэта азначаць удзел французскіх войскаў у баявых дзеяннях, Баро адказаў: "Мы не адкідаем ніводны варыянт".
“Мы будзем падтрымліваць Украіну так інтэнсіўна і так доўга, як гэта будзе неабходна. Чаму? Бо на карту пастаўлена наша бяспека. Кожны раз, калі расійскае войска прасоўваецца на адзін квадратны кіламетр, пагроза набліжаецца да Еўропы на адзін квадратны кіламетр», — сказаў ён.
Гаворачы аб магчымасці запрашэння Украіны ўступіць у НАТА, Баро заявіў: "Мы адкрыты для накіравання запрашэння, і ў нашых абмеркаваннях з нашымі сябрамі і саюзнікамі, а таксама з сябрамі і саюзнікамі Украіны, мы працуем над тым, каб наблізіць іх да нашых пазіцый".
Французскі міністр прызнаў, што заходнім краінам давядзецца павялічыць свае выдаткі на абарону. "Вядома, нам давядзецца траціць больш, калі мы хочам рабіць больш, і я думаю, што нам давядзецца сутыкнуцца з новымі выклікамі", — заўважыў ён.
Баро даў інтэрв'ю Бі-бі-сі на фоне значнай эскалацыі сітуацыі, якая працягваецца ва Украіне апошні тыдзень. Пасля таго як стала вядома, што па Расіі ўпершыню былі выпушчаны брытанскія і амерыканскія ракеты вялікай далёкасці, Расія запусціла па ўкраінскім горадзе Днепр міжкантынентальную балістычную ракету, а Уладзімір Пуцін, каментуючы гэты ўдар, заявіў, што «рэгіянальны канфлікт набыў элементы глабальнага».
Крыніца Бі-бі-сі ў брытанскім урадзе назвала цяперашнюю сітуацыю "пераломным момантам" перад надыходам зімы і перад вяртаннем Дональда Трампа на пасаду прэзідэнта ЗША, якое павінна адбыцца ў пачатку 2025 года.
Як адкажуць саюзнікі Украіны на пагрозы Пуціна і ўсё больш небяспечнае становішча Украіны? Журналістка Бі-бі-сі Лора Кюнсберг паразмаўляла з крыніцамі ўнутры брытанскага ўрада і за яго межамі, каб зразумець, якімі могуць быць наступныя крокі.
Які будзе наступны крок Захаду?
Лора Кюнсберг піша:
Мне сказалі, што найперш неабходна працягваць ваенную і фінансавую падтрымку. «Я пачаў бы з таго, што патроіў бы еўрапейскі бюджэт на дапамогу Украіне, а таксама ўзяўся б за расейскія актывы, — сказаў мне адзін з суразмоўцаў. — Нам трэба палічыць, колькі грошай Украіне трэба, каб працягваць вайну ўвесь 2025 год і яшчэ засталося на 2026 — прасіць плаціць за гэта амерыканскіх падаткаплацельшчыкаў цяжка».
Нядзіўна, што ў свеце, звязаным з абаронай, пераважае меркаванне, што абаронныя бюджэты трэба нарошчваць. Раней начальнік брытанскага штаба абароны адмірал Тоні Радакін, які на гэтым тыдні наведаў прэзідэнта Зяленскага, заявіў Бі-бі-сі, што выдаткі заходніх краін на падтрымку Украіны павінны быць павялічаны.
Але грошай у бюджэтах не хапае, а брытанскі ўрад нават не хоча ўсталёўваць тэрміны дасягнення сваёй мэты — павелічэння выдаткаў на абарону да 2,5% ВУП, таму раптоўныя дадатковыя мільярды з бюджэту ў гэтай галіне малаверагодныя.
Крыніцы Бі-бі-сі ў брытанскім урадзе таксама адзначаюць доўгатэрміновыя абавязацельствы, якія ўжо ўзяла на сябе Брытанія, напрыклад, падтрымку Украіны беспілотнікамі.
Брытанскія разведдадзеныя кажуць аб тым, што ў сярэдзіне і канцы верасня Украіна з дапамогай беспілотнікаў ўразіла чатыры расійскія склады боепрыпасаў у сотнях міль ад украінскай тэрыторыі і паспяхова знішчыла найбуйнейшы аб'ём боепрыпасаў расійскай і паўночнакарэйскай вытворчасці з пачатку канфлікту. Ці былі гэтыя дроны пастаўлены з Вялікабрытаніі, не пацвярджаецца.
Таксама ў ліпені Вялікабрытанія і Украіна падпісалі дамову, закліканы дапамагчы Кіеву ўзбройвацца на доўгатэрміновай аснове.
А як рэагаваць на ўсё больш пагрозлівую рыторыку Пуціна? Множныя крыніцы адказваюць аднолькава: не панікаваць.
"Усю дарогу ён пагражае – мы не павінны дазволіць гэтаму стрымаць нас", – пракаментаваў адзін з суразмоўцаў Бі-бі-сі.
Цяпер рыторыка Пуціна накіравана на тое, каб прыцягнуць увагу Дональда Трампа і даць яму падставу для спынення дапамогі Украіне, выказаў меркаванне ў размове з Бі-бі-сі адзін з былых брытанскіх міністраў. Калі ў Трампа складзецца ўражанне, што канфлікт стаў настолькі небяспечным, што трываць гэта далей нельга, то можа быць, ён пажадае зрабіць усё, каб спыніць вайну любой цаной [нават на ўмовах Пуціна].
Планы Трампа не ясныя, і саюзнікі ЗША нервуюцца. Па словах некалькіх суразмоўцаў Бі-бі-сі, на дадзены момант надзея заходніх саюзнікаў Украіне складаецца ў тым, каб паставіць яе ў найлепшае магчымае становішча для перамоваў. Адзін з дарадцаў урада сказаў мне, што для гэтага можа спатрэбіцца стварыць у Трампа перабольшанае ўражанне аб яго дыпламатычных здольнасцях: «Каб стварыць у Трампа настрой, выгадны Украіне, і каб ён выглядаў як той, хто спыніў вайну, а не той, хто здаў Украіну ».
Калі на публіцы брытанскія чыноўнікі звычайна гавораць, што толькі Украіна павінна вырашаць, як і калі весці перамовы, і толькі яна мае права прапаноўваць кампрамісы, у прыватным парадку некаторыя выказваюць прапановы падштурхнуць Украіну да таго, каб задумацца аб прымальных магчымасцях выхаду з канфлікту.
У брытанскім урадзе ёсць разуменне таго, што "любыя перамовы азначаюць кампрамісы".
«Мы павінны падумаць: калі Зяленскі саступіць, што ён атрымае? Атрымае ён сяброўства ў НАТА, каб гарантаваць бяспеку ў доўгатэрміновай перспектыве?» — кажа былы член брытанскага ўрада.
Брытанскія чыноўнікі таксама разумеюць, што пагроза з боку Расіі нікуды не падзенецца, няхай гэта будзе ва Украіне ці ў выглядзе дыверсій на нашых вуліцах.
«Яны зараз літаральна ваююць у саюзе з паўночнакарэйцамі, а іранцы іх забяспечваюць. — сказаў суразмоўца ва ўрадзе. — Мы цяпер не можа глядзець на іх інакш, чым як на пагрозу».
Суразмоўцы Бі-бі-сі апісваюць пастаянную пагрозу на ўсходніх межах Еўропы як вяртанне да нормы пасля кароткага пазітыўнага перыяду, які назіраўся ў 1990-я гады.
«Прывыкайце да гэтага. Мы так жылі заўсёды», — кажа адзін з суразмоўцаў Бі-бі-сі.