Шрайбман: Пуцін можа адкладаць рашэнне пра далучэнне Беларусі да канца жыцця

Аналітык працягвае сачыць за сітуацыяй з нібыта «ўкраінскай» ракетай, якая нядаўна ўпала ў Брэсцкай вобласці. І яму цікава, як гэтую ракету працягвае скарыстоўваць беларуская прапаганда.

— Як і любая канспіралагічная тэорыя, версія пра тое, што Украіна запусціла ракету па беларускай тэрыторыі, патрэбна прапагандзе для таго, каб падкрэсліць свой самы галоўны наратыў — у Беларусі ёсць шмат ворагаў, і яны ўвесь час спрабуюць «разгайдаць сітуацыю» ў краіне, — кажа аналітык у эфіры «Люстэрка».

У гэтым канкрэтным выпадку, адзначае Арцём Шрайбман, беларускі бок відавочна намякае: маўляў, гэта Кіеў хоча ўцягнуць Беларусь у вайну. Навошта гэта рабіць і адкрываць такім чынам Паўночны фронт, калі і на астатніх напрамках хапае праблем, пры гэтым ніхто асабліва не задумваецца.

— Хоць на гэта пытанне можна таксама адказаць, зыходзячы з таго, што мы прывыклі чуць па тэлевізары, напрыклад, што гэта не Украіна вырашыла, а за яе прымаюць рашэнні Вашынгтон, NATO ці палякі. Ім, маўляў, вайна ў Беларусі патрэбна для таго, каб, напрыклад, «адхапіць» нашы заходнія вобласці.

Прапаганда не разлічана на тое, што гледачы будуць задаваць пытанні — яна павінна даць простае, эмацыйна зараджанае і, пажадана, злавеснае тлумачэнне падзей у краіне і ў свеце. Каб чытач або глядач не сумняваўся, каго яму трэба падтрымліваць і вакол каго згуртавацца.

Наогул, нагадвае аналітык, ідэі нападаў, якія рыхтуюцца з Украіны, далёка не новыя. Мы ўжо чулі і пра тое, што Украіна рыхтавалася напасці на Данбас, рыхтавалася ўдарыць па Беларусі з чатырох пазіцый і нават напасці на Расію.

— Пра гэта неаднаразова казалі і Лукашэнка, і ягоныя расійскія сябры шмат-шмат месяцаў. І нікога з іх, мяркуючы па ўсім, не бянтэжыла, што Украіна, «рыхтуючы» сваю правакацыю, дачакалася моманту, калі Расія сцягнула амаль усю сваю сухапутную армію да ўкраінскіх меж.

З іншага боку, заўважае Арцём Шрайбман, версія аб свядомым пуску ракеты ў бок Беларусі адводзіць размову ад таго некамфортнага для афіцыйнага Мінска факта, што ў гэты момант Украіна абаранялася ад ракетнага залпу Расіі па сваіх гарадах і электрастанцыях.

— І, нарэшце, такая рыторыка — магчымасць яшчэ раз паказаць сябе перад сваімі выбаршчыкамі вытрыманымі і мудрымі палітыкамі. Атрымліваецца, што ўвесь рэгіён як бы зацікаўлены ў вайне, а Беларусь не вядзецца на правакацыі…

Колькі беларусаў у гэта вераць, мне складана сказаць.

Калі вы дагэтуль, праз два гады пасля пачатку адкрыта агрэсіўнай прапаганды, асабліва пасля пачатку вайны, усё яшчэ глядзіце беларускія дзяржаўныя навіны, то, хутчэй за ўсё, вы гатовы прымаць такія наратывы. Скептыкі і тыя, хто вагаюцца, даўно адсеяліся па шляху.

Што перашкаджае Пуціну ў запале «збірання зямель» анексаваць і Беларусь, асабліва калі РФ дасягне ва Украіне вынікаў, якія можна прадаць як перамогу?

— Пагаджуся з тым, што ваяваць з Расіяй за Беларусь Захад не будзе, — кажа аналітык. — Але сцэнар перамогі Расіі для мяне не выглядае чымсьці рэальным, калі мы разумеем пад «перамогай» усталяванне кантролю над усёй Украінай ці хаця б змену ўлады ў Кіеве на нешта больш прарасійскае.

Верагодна, лепшым (і прытым рэалістычным) зыходам для РФ было б заканчэнне расійска-ўкраінскай вайны па мадэлі савецка-фінскай. Калі фінскі ўрад, гледзячы на тое, як знясілена армія, быў вымушаны пайсці на тэрытарыяльныя ўступкі, зафіксаваць лінію судакранання з Савецкім Саюзам, і на нейкі час баі спыніліся.

Але гэта зусім не падобна на тое, якія мэты перад сабой ставіў Пуцін у пачатку вайны — «дэмілітарызацыя» і «дэнацыфікацыя» Украіны. Украіна застанецца мілітарызаванай і ўжо дакладна антырасійскай дзяржавай.

Вялікае пытанне: калі ў Пуціна з'явіцца час і рэсурсы на тое, каб адцягвацца на Беларусь?  Але яшчэ важней, у якім стане расійская дзяржава, армія, эканоміка падыдуць да гэтага моманту?

Аналітык называе як мінімум тры фактары, якія могуць перашкодзіць сцэнару паглынання Беларусі.

Першы. Знясіленасць і слабасць самой Расіі, яе ваеннай машыны. 

Калі ў Расіі не будзе хапаць войскаў або рэсурсаў на тое, каб паспяхова працягваць вайну ва Украіне, гэта адчуюць і ў Мінску і будуць паводзіць сябе адпаведна, не настолькі падатліва і пакорліва.

Гэта не значыць, што Пуцін наогул не здольны будзе вырашыцца на нейкі аншлюс Беларусі, але яму трэба будзе ўлічваць рызыку таго, што Лукашэнка, беларуская армія, грамадства будуць супраціўляцца. А значыць, гэта можа стаць новай гарачай кропкай ля расійскіх меж.

Другі. Пуцін можа проста не паспець: чалавек, як і яго рэжым, раптам смяротны.

Пуцін можа так доўга ваяваць ва Украіне і быць паглынутым гэтым крызісам, што яму можа проста не хапіць часу, каб закрыць усе астатнія хвасты, перад тым, як ён будзе здольны перадаць уладу пераемніку.

Трэці. Працяг падыходу «не трэба чапаць тое, што працуе».

Тут ідзе гаворка пра беларуска-расійскія адносіны: Беларусь выглядае надзейным ваенным саюзнікам, выконвае ўсе пажаданні Крамля, але спробы цалкам пазбавіць рэжым суверэнітэту створаць відавочны дыскамфорт як у Лукашэнкі і кіруючага класа, так і ў большай часткі беларускага грамадства.

І Пуцін, які 20 гадоў гандлюе ўмовамі інтэграцыі, гэта разумее, бачыць, наколькі непадатлівы Мінск: за гэты час так і не ўдалося выбіць з яго саступак у выглядзе адзінай валюты, адзінага парламента або ўрада.

І гэта значыць, што нават нягледзячы на магчымае жаданне Пуціна далучыць Беларусь (калі Лукашэнка будзе выконваць усе яго пажаданні і асноўныя запыты Расіі), то Пуцін можа пракрастынаваць з гэтым пытаннем і далей, адкладаючы рашэнне пытання на потым, і так дасядзець да канца сваёй улады або жыцця, — рэзюмуе аналітык.